MEKANIN SAHİBİ
1998 yılında yeni mezun bir acemi olarak aracı kurumun kapısından girdiğimde kocaman bir dünyanın içinde olduğumu hissediyordum.Borsaya olan merakım, yatırım ürünlerini tanıma hevesim, kendimce oluşturduğum ideal portföyler, müşterilere yaklaşım tarzı gibi bir sürü heyecanım ve büyük bir tutkum vardı.
Borsa seansını beklerken nefesim kesilirdi. Yeşiller, kırmızılar, brokerların yorumları, müşterilerin coşkulu emirleri, ‘geldi-gelmedi’ diye yükselen seans odasındaki sesler, disket emirleri, işlem defterleri… hepsi benim için müthiş bir keyifti.Bu dünya o kadar büyük ve parlaktı ki çok çalışmaktan, uzun mesailerden asla yorulmadım.
Bu dünyada herşey çok netti.Piyasalar, yatırım ürünleri, aracı kurumların işleri, bankaların faaliyet alanları….İki futbol takımının maçı gibi herkesin hangi kanatta yer aldığı görevi libero mu forvet mi kaleci mi oyunun kuralları hakemleri herşey son derece açıktı….
Aradan çok uzun zaman geçmemesine rağmen finans dünyasında müthiş bir dönüşüm yaşandı.Bu sadece teknolojik bir dönüşüm değildi.Borsaya uzaktan erişimle o hayran olduğumuz efsane meslek ‘broker’lık tarihe gömüldü.Birbirleriyle bağlantılı yeni ürünler ortaya çıktı.Bankacılık sektörü ile aracı kurumlar yatırım ürünleri konusunda rekabete girdi.
Yapılan düzenlemelerle önce aracı kurumlarda yapılanlar işlemler bankalar bünyesinde yapılmaya başlandı.Sonrasından yapılan düzenlemeyle tekrar aracı kurumlara yetki verildi.
Yeni bankacılık ürünleri, türev ürünler, birbirleriyle bağlantılı ürünler derken futbol maçında oyuncular değişir oyunun kuralları değişir hale geldi.Bazı yeni ürünler başarılı oldu bazıları silindi gitti.
Son yıllarda finans dünyasındaki futbol maçı daha da karmaşık hale geldi.Eskiden klasik bankacılık fonksiyonlarından olan para transferleri , fatura ödemeleri marketlerde kasalarda yapılır hale geldi.
Peki ya para? Nakit para işlemleri neredeyse hayatımızın küçük bir parçasında kaldı.Krediler, kredi kartları, dijital paralar bir anda finansal işlemlerin bütün yükünü sırtlandı.Çocuklara harçlık bile sanal kartlara yüklenmeye başladı.
Marketlerde para transferi yaparken , bitcoinle yapılan işlemler sanal defterlerde yazılı hiçbir kural olmadan yürür hale geldi.Cep telefonları banka şubesi yerine geçti.Klasik iktisat kuramları, Tobin yasası gibi yasalar artık anlamını yitirdi.Para çoktan piyasaların dışına çıkmış, hatta fiziki para bile ortadan kalkmıştı.Para ortadan kalkmış sadece ‘iz’i kalmıştı.
Yani küçücük bir parçası olduğum finans dünyası 21 yılda müthiş bir hızda kabuk değiştirmişti.Paranın dünyası ise bu satırları yazarken bile hızla değişiyordu, durdurak bilmiyordu.
Maçın kuralları, oyuncuları, hakemleri değiştiyse maçın kazananı kimdi?
Mekanın sahibi kimdi?Mekanın sahibi ‘para’ysa dükkan eski dükkan mıydı?