2022 YILININ TEKNOLOJİ GÜNDEMİNDEN 2023’E BAKIŞ
2022 yılı teknoloji dünyasında dijitalleşmenin hız kazanarak sürdüğü ve yeni uygulama alanlarıyla yapay zekadan metaverse’e yıkıcı teknolojilerin daha fazla anlam kazandığı bir yıl oldu.
2023 yılında sürdürülebilirliği odağına alacak teknoloji dünyası için yetişmiş insan kanyağı açığı yine en gündem olmaya devam edecek.
Yıla pandeminin açtığı yaraları sarma umuduyla başlayan dünya için 2022, Rusya-Ukrayna Savaşı, küresel ölçekteki ekonomik belirsizlikler ile enerjiden gıdaya birçok alanda patlak veren krizlerle son derece sancılı geçti. Ekonomideki kaotik ortam 2021’de finansın yıldızı olan kripto paraları da etkiledi.
Başta Bitcoin olmak üzere tüm coin’ler yıl boyunca yatırımcısını üzdü. Terra (LUNA), Celsius (CEL), Voyager, FTX, Alameda, 3AC gibi en iyi kripto borsaları iflaslarını açıkladılar. Geçtiğimiz yılın bir diğer trendi NFT de kriptopara’lardaki çöküşten nasibini aldı.
NFT veri toplama sitesi CryptoSlam‘e göre, NFT satışları Eylül ayında üst üste beşinci ayda 500 milyon ABD dolarının biraz altına düşerek Temmuz 2021’den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
Yapay zeka, web 3.0 ve metaverse teknolojinin en sıcak konuları
Pandemi ile başlayan dijitalleşme rüzgarı 2022’de hız kesmeden devam etti. Statista verilerine göre 2022’de dijital dönüşüm harcamaları tüm dünyada 1,6 trilyon dolara ulaşacak. 2026 yılına kadar ise küresel dijital dönüşüm harcamalarının 3,4 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.
Şirketlerin dijital dönüşüm haritalarındaki teknolojilere baktığımızda ise özellikle yapay zeka, web 3.0 ve metaverse alanında sunulan çözümlerin yıl boyunca sektörün fazlasıyla ilgisini çektiğini görüyoruz. Dünya Ekonomik Forumu, bu sene Metaverse ve Web 3.0 konu başlıkları ile daha önce olmadığı kadar fazla sayıda buluştu.
Tartışmalarda odak noktaları arasında yer alan iki kavram, adeta geleceğe dair vizyona işaret etti. Avrupa merkezli metaverse girişimleri, 2022’de toplam 666 milyon dolar değerinde yatırım fonu topladı.
Geçen yıl bu miktar, 143 milyon dolar seviyesindeydi. Küresel Web 3.0 blockchain pazar büyüklüğü ise 2021’de 1,36 milyar dolardı ve 2022’den 2030’a kadar yıllık % 44,9 bileşik büyüme ora- nıyla büyümesi bekleniyor.
IDC’ye göre 2022 yılı sonunda yapay zeka teknolojilerine yapılan yatırımlar 118 milyar doları aşacak ve her yıl yaklaşık yüzde 20 büyüyerek 2026 yılında 900 milyar dolar seviyesine ulaşacak.
Türkiye’nin de özellikle Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı liderliğinde bu alanda ciddi çalışmaları var. Buna göre 2025 yılına kadar yapay zekâ teknolojilerine yön verecek nitelikli insan kaynağına yatırım istihdamın en az 50 bine ulaşması hedefleniyor.
Oyun sektöründe dünyada en çok yatırım çeken 3’üncü ülke olduk
Diğer yandan 2022 yılında Türkiye’de yine bakanlığın teşvik ettiği ve özel sektörün de fazlasıyla üzerinde durduğu bir diğer konu teknoloji özellikle de yazılım ihracatı oldu. Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) bünyesindeki sektörler, rekorlara koşuyor.
Yazılım ve bilişim sektörü 1,2 milyar dolarlık sektöre cari açığı, 300 milyon dolara düşürerek dış ticaret fazlası vermeyi planlıyor.
Türk yazılım ve bilişim hizmetleri sektörü toplam 23 milyar dolarlık hacme ulaştı. Yıl içinde Seri D yatırım turunda 121 milyon dolar yatırım alarak 1,22 milyar dolar değerleme ile Türkiye’nin 6’ncı ‘unicorn’u olan Insider, ürettiği teknolojiyi 28 ülkeye ihraç ediyor.
Türkiye’de sektörün önde gelen araştırma şirketlerinden Startups Watch’ın yayınladığı yeni verilere göre 2022 senesinin sadece ilk 9 ayında Türkiye’de 208 girişim 1,5 milyar dolar yatırım aldı. ABD ve İngiltere’nin ardından oyun sektöründe dünyada en çok yatırım çeken 3’üncü ülke olduk.
Türkiye’nin 5G yolculuğu için kritik adım 2022 5G için de kritik bir yıl oldu. Ericsson’un mobil veri trafiğine dair tahminlerini paylaştığı Ericsson Mobilite Raporu’nun 22’inci sayısına göre dünya çapında mobil veri trafiği geçtiğimiz iki yıl içerisinde iki kat arttı.
2022’nin ilk çeyreğinde bile 70 milyon yeni 5G aboneliği gerçekleştirildi. Rapora göre, dünya çapında 5G aboneliklerinin sayısının 2022’nin sonunda 1 milyarı aşacağı tahmin ediliyor. Rapora göre, 2027 yılına dek dünya nüfusunun dörtte üçü, 5G hizmetlerine erişim kazanacak.
İstanbul Havalimanı’nda Turkcell, Türk Telekom ve Vodafone Türkiye tarafından 5G teknolojisinin test uygulaması başlatılmasıyla Türkiye’nin 5G yolculuğu için önemli bir adım atılmış oldu.
2023 yılı teknoloji trendlerinin odağında sürdürülebilirlik var
Tüm dünyanın bir numaralı önceliği olan iklim krizi ve etkileri ile mücadele etme konusunda teknolojinin etkin kullanımı yılın en önemli gündemlerinden oldu.
Bu yılki Bilişim Zirvesi kapsamında M2S Araştırma Şirketi tarafından yapılan “Sürdürülebilirlik İçin Teknoloji Araştırması’nın katılımcılar yüzde 78,96 oranında “Dünyanın gündeminde olan sürdürülebilirlikte başarıyı yakalamada en büyük etkenin bilişim teknolojileri olacağı” konusunda hem fikir oldu.
Gartner’ın 2023 yılı teknoloji trendleri raporunun odağında sürdürülebilir teknoloji var. Gartner sürdürülebilir teknolojiyi, BT hizmetlerinin enerjisini ve verimliliğini artıran bir çözümler çerçevesi olarak tanımlıyor. Gartner’ın 2023 Teknoloji Trendleri Raporu dijital dünyada lider olmak isteyen yönetici ve işletmelere ilham verecek şu teknoloji trendlerini işaret ediyor.
Liderlerin 2023’te takip etmesi gereken teknoloji trendleri
Dijital Bağışıklık Sistemi: Hızla dijitalleşen dünyamızda artan veri ihlalleri ile siber güvenlik kaslarının her zamankinden daha önemli hale gelmesi.
Süper Uygulamalar: Tek bir yazılım üzerinden çok sayıda işleme imkan tanıyan dolayısıyla tam olarak bugünün konfora önem veren dijital tüketicisinin hayatını kolaylaştıran bir trend. Gartner’a göre, 2027 yılına kadar küresel nüfusun %50’sinden fazlası, birden fazla süper App’i aktif olarak kullanacak.
Sürdürülebilir Teknolojiler: Birçok şirket yöneticisi için öncelik listelerinin üst sıralarına yükselen ve BT hizmetlerinin enerji ve malzeme verimliliğini artıran; hem işletmenin hem de müşterilerinin sürdürülebilirliğini sağlayan çözümler 2023’te öne çıkacak. 2025 yılına kadar Gartner, CIO’ların %50’sinin BT organizasyonunun sürdürülebilirliğine bağlı performans ölçütlerine sahip olacağını tahmin ediyor.
Uyarlanabilir yapay zeka: Geçmiş insan ve makine deneyimlerinden alınan gerçek zamanlı geri bildirimleri kullanarak, üretimde kendi kendine adapte olabilen modellere imkan sağlayan uyarlanabilir yapay zeka gelecek yıl hızla yaygınlaşacak.
Metaverse ve Web 3.0: 2022’de gündemimizden düşmeyen metaverse ve web 3.0’da gelecek yıl markaların müşterileri bağ kurabilecekleri alanların hacmi artacak. Ve müşteri deneyimi hızla sanal evrenlere kaymaya devam edecek.
Temel olarak nesnelere ait olan sensörlerin ürettikleri verilerin izlenmesine, raporlanmasına ve cihazların çeşitli otomasyonlara göre kontrol edilmesine yarayan Endüstriyel Bulut, sistemleri ve uygulamaları ekranlar ve loglar aracılığıyla izlemek için tasarlanmış araçlar olan Gözlemlenebilirlik Uygulamaları ve platform mühendisliği gibi başlıklar tüm şirketlerin ana gündemleri haline gelecek.
Bir yandan işten çıkarmalar diğer yandan insan kaynağı açığı var
Teknoloji sektörü için 2022 yılı her ne kadar yoğun geçen bir yıl olsa da özellikle salgınla birlikte tüm dünyada girilen ekonomik dar boğaz pandemi döneminde kontrolsüz büyüyen teknoloji şirketlerinde yıl içinde çok sayıda işten çıkarmaya neden oldu.
Layoffs.fyi’ye göre, 760’tan fazla teknoloji şirketi bu yıl içinde çalışanlarını işten çıkardı. Crunchbase News’ın derlemesine göre ise, bu yıl Ocak-Kasım arasında bu sektörde işten çıkarılan sayı ise 72 bine ulaştı.
Tesla’nın patronu Elon Musk’ın, şirketi satın almasından sonra 3 bin 700 kişi işten çıkarıldı. Aynı şekilde Meta, Microsoft, Amazon, Netflix gibi şirketler ekonomik gereçlere göstererek yüzlerce çalışanı ile yollarını ayırdılar.
Sektörde bir yandan işten çıkarmalar varken, diğer yandan nitelikli ve teknik konularda uzman insan kaynağı açığı her zamankinden fazla durumda. Özellikle yazılımcı açığı tüm dünyanın ortak sorunu.
Örneğin Almanya’da, 2026’ya kadar 780.000 ek teknoloji uzmanına ihtiyaç var. 2020 itibarıyla küresel olarak ihtiyaç duyulan üç milyondan fazla siber güvenlik pozisyonu henüz doldurulamadı.
Türkiye’de 150 bine yakın yazılımcı var ancak, Türkiye’nin yazılım ihraç eden ülkeler konumuna gelip pazardan daha fazla pay alması için bu sayının orta vadede 500 bin kişiye kadar çıkması gerekiyor.
Özellikle yapay zeka gibi yeni nesil teknolojilerde ise açık çok daha fazla. Geçtiğimiz yıl yapay zekâ üretiminde kadınların rolünü artırmak amacıyla Türkiye’nin önde gelen markalarıyla birlikte kadınlara özel bir eğitim programı başlattık.
Program kapsamında 30 kadın yönetici ve 32 üniversite mezunu genç kadına 4 ay boyunca, dünyanın önde gelen online eğitim kuruluşlarından Udacity ile birlikte oluşturulan yapay zekâ eğitimleri verdik.
Kuruluşumuzdan bugüne geçen 4 yıla yakın süre içinde siber güvenlik, robotik süreç otomasyonu, büyük veri, sanallaştırma gibi birçok başlıkta toplamda 3000’e yakın gencimizin eğitim almasını sağladık. Öğrencilerimizin %80’i kadın ve mezunlarımızın %93’ü istihdama dahil edildi.
Teknolojide Kadın Derneği olarak insan çeşitliliğini oluşturacak ve alanında yetkin ve uzman bireyler yetiştirerek bilimde ve teknolojide değer yaratacak çalışmalara imza atıyoruz. Var gücümüzle insana ve teknolojiye yatırım yapmaya devam edeceğiz.
Şimdi de Türk Traktör ile birlikte hayata geçirdiğimiz Filizlerin Mucizeleri Projesi kapsamında Türkiye genelinde 4000 kadına ulaşıp “teknoloji ve inovasyon vizyon eğitimleri” almalarını sağlıyoruz. Bütün eğitim programlarımızla ilgili detaylı bilgiler ve başvurular için www.wtechplatform.com adresimizi ziyaret edebilirsiniz.