Sürdürülebilir Yeşil Stadyumlar
Günümüzde, Spor salonları ve stadyum sahaları, sporu ve çevre sürdürülebilirliğini desteklemek için çığır açan yeşil inisiyatifler uygulamaktadırlar.
Dünyanın dört bir yanındaki birçok mekân, çevreyi korumak için sürdürülebilirlik hareketine katılmaktadır. Bunu yapmak için pek çok fırsat bulunmaktadır.
Bunlar; karbon emisyonlarını azaltmanın, gürültü kirliliğini azaltmanın, su kullanımını azaltan sürdürülebilir su sistemleri kurmanın ve elektrik için güneş ve rüzgar enerjisi kullanımının yolları gibi bir çok faktörü içermektedir.
Çevre Dostu Spor Stadyumların; Su Koruma, Enerjinin Korunması, Düşük Kirlilik, Mali Faydalar, Toplum için Azaltılmış Sağlık Riskleri gibi bir çok faydaları bulunmaktadır.
Dünyanın En Sürdürülebilir Stadyumlarına baktığımızda; Amsterdam Arena: bu stadyumu, Ajax futbol kulübüne ev sahipliği yapmaktadır ve dünyadaki en sürdürülebilir yeşil teşviklerden bazılarını kurmuştur. Stadyuma bir rüzgar türbini ve 4.200 güneş paneli güç sağlamaktadır.
Mercedes-Benz Stadyumu: Atlanta Falcons futbol takımına ev sahipliği yapan bu ABD stadyumu, Enerji ve Çevre Tasarımında platin Liderlik (LEED) sertifikası almıştır. Stadyum, arenalar için ortalama enerji tü- ketiminden neredeyse %30 daha az ve %47 daha az su tüketmektedir.
Levi’s Stadyumu: California, Santa Clara’daki ABD stadyumu birden fazla LEED sertifikasına sahiptir. Son zamanlarda Beyaz Saray tarafından iklim değişikliğiyle mücadeleye olan bağlılığı ve sporda çevre bilinci ile tanındı.
27.000 metrekarelik güneş panelli yeşil bir çatısı var ve stadyum yerel olarak organik gıda sağlıyor;
Yiyecek satıcılarının %78’i stadyumun 150 mil yakınında bulunmaktadır.
Golden 1 Center: Sacramento Kings’e ev sahipliği yapan bu ABD stadyumu, 2017’de dünyanın en yeşil ve en çevre dostu spor tesisi olarak kabul edildi.
Yapı, dünyadaki en yüksek performanslı yeşil binalar arasında ilk %3’lük dilimde yer alıyor. Stadyumun su tüketimi, Kaliforniya yasa gereksinimlerinden %45 daha azdır. İnşaat sırasında yıkım ekipmanlarının % 95’i geri dönüştürülmüştür (1).
Accor Stadyumu: Avusturalya’da bulunan stadyum 20 yıldır dünyanın lider sürdürüle- bilir mekanı olarak bilinmektedir. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Sidney 2000 Olimpiyatlarının “Yeşil Oyunlar” olmasını istemişti.
Sidney oyunlarının Ana stadyuma Accor Stadyumu’nda her yıl yaklaşık 200 ton atık geri dönüştürülüyor. “Azaltın, yeniden kullanın, geri dönüştürün” Stadyum işinde kullanılan bir slogan haline gelmiştir.
Arenada, her yıl tonlarca kırpılmış çim ve aşınmış çim geri dönüştürülüyor ve genellikle Batı Sidney’deki golf sahalarında çim sahaları ve yeşillikleri destekliyor (2).
Futbolun çevre sorunlarının çözümüne katkıda bulunabileceği birçok yönden, stadyumların sürdürülebilirliği önemli bir faktör olarak ön plana çıkmaktadır.
Kulüpler, sadece ticari ürünlerde değil, her şeyden önce bir futbol kulübünün gerçek sürdürülebilirlik merkezi olan stadyumlarda yeni eylemlerle futbolun sürdürülebilirliği ve çevresel etkisi üzerine çalışmaya devam etmektedirler.
Çünkü stadyumlar antrenman tesislerinden ve oyun malzemelerinden çok, bir futbol kulübünün çevresel etkisini hafifletebilecek gerçek yapılardır.
Premier Lig’de, en düşük çevresel etki faktörü esas olarak oyun sistemlerinin teknolojik ve malzeme yetenekleri sayesinde hesaplanmaktadır.
Son inşa edilen stadyumlardan ikisi olan Emirates Stadyumu ve Yeni Tottenham Hotspur Stadyumu’nun, yenilenebilir enerji kullanımı, karbon emisyonları, plastik kullanımı ve su gibi önemli faktörleri hesaba katarak ekiplerin liderlik tablosunda üst sıralarda yer alması tesadüf değildir.
Bu ilkelere dayanarak, Rusya’nın 2018 tesislerinin çoğu inşa edildi ve yenilendi bu çalışmalar Katar 2022 Dünya Kupası içinde planlandı (3).
Katar stadyumlarını yeşil yapan sadece turnuva sonrası rolleri değil, aynı zamanda yapımlarında kullanılan yöntem ve malzemelerdir. Stadyumlarda kullanılan inşaat malzemelerinin yüzde 15’i geri dönüştürülmüş malzemelerden sağlandı.
Al Janoub ve Al Rayyan stadyumlarında eski yapıların yıkılmasından kaynaklanan atıkların yüzde 90’ı ya yeniden kullanıldı ya da geri dönüştürüldü. Katar’daki Stadyumlar ayrıca standart tasarıma göre yaklaşık yüzde 40 daha az enerji tüketiyor.
Stadyumların bina kaplamaları, bina sistemlerindeki ve soğutma sistemlerindeki talepleri en aza indirecek şekilde tasarlandı. Stadyumlar, enerji tüketiminde yüzde 50’lik bir azalma anlamına gelen merkezi bir sistem olan bölgesel soğutmayı kullanıyor.
Katar’daki stadyumlarda, yeşil çevre düzenlemesi var, bu nedenle zemin asfalttan çok daha az ısı emecek. 2022 stadyumları ve çevresindeki bölgeler, daha sonra geri dönüştürülmüş suyla sulanacak olan yaklaşık 121 futbol sahasına eşit 850.000 metrekareden fazla yeni yeşil alan ekleyecek.
Mümkün olan her yerde Katar Dünya Kupası için inşa edilen stadyumlar yenilenebilir enerji çözümleri de planlanıyor:
Stadyum otoparklarına güneş enerjili aydınlatma kuruldu. Al Bayt Stadyumu’nun dış aydınlatmasının yüzde 70’inden fazlası güneş enerjisiyle çalışacak. Katar, her şey bittiğinde, sonraki yıllarda iki mega güneş enerjisi santrali inşa ederek etkinlik sırasında üretilen emisyonları dengeleyeceğini söylüyor.
Yani, karbonsuz bir Dünya Kupası değilse bile, en azından Katar’ın yeşil stadyumlarının önde ve ortada olduğu düşük karbonlu bir Dünya Kupası olması planlanıyor (4).
Yaşanabilir bir dünya için çevre dostu uygulamaların artığı günümüzde, yeni inşa edilen sürdürülebilir yeşil stadyumlar sporun gelişimine katkı sağladığı gibi insanlığın geleceğine de önemli katkılar sağlayacaktır.
Kaynaklar
(1). HYPERLINK “https://cascadiasport. com/sports-and-environment-green- initiatives-in-stadiums/” https://cascadias- port.com/sports-and-environment-green- initiatives-in-stadiums/
(2). HYPERLINK “http://accorstadium. com.au/the-stadium/the-green-accor- stadium/” http://accorstadium.com.au/ the-stadium/the-green-accor-stadium/ (3). HYPERLINK “https://www.nssmag. com/en/sports/25624/5-migliori-stadi- sostenibili” https://www.nssmag.com/en/ sports/25624/5-migliori-stadi-sostenibili (4). HYPERLINK “https://www.citysca- pe-intelligence.com/sustainable-design/ will-qatars-green-stadiums-revolutionise- 2022-fifa-world-cup” https://www.citysca- pe-intelligence.com/sustainable-design/ will-qatars-green-stadiums-revolutionise- 2022-fifa-world-cup
