Ödemeler Dengesi / Mayıs
Mayıs ayı Cari ödemeler dengesi 3.764 milyon $ açık yönünde geldi. Beklenti 4.000 milyon $ açık yönündeydi. Beklentiye hemen hemen paralel bir veri olduğunu söylemek mümkün. Dış ticaret açığı ve turizm gelirlerindeki katkının olmaması cari ödemeler dengesinin açık yönünde gelmesinde etkili olmuş görünüyor.
Seda Yalçınkaya Özer
Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 8.224 milyon $ oldu. Bununla birlikte geçen yıl Ocak – Mayıs döneminde 187 milyon $ fazla verirken bu yıl aynı dönemde 16.7 milyar $ açık verdik. Bu yılın ilk beş ayında daha fazla yabancı kaynağa ihtiyaç duymuşuz. Finans hesabı dikkate alındığında zor bir yıl geçirdiğimizi söylemek mümkün.
Mayıs ayında da iç ve dış turizmin kapalı olması nedeniyle turizm gelirlerinin katkısı olmadı. Bu sürpriz değil. Nisan ayı verisinde de turizm gelirleri sıfır olarak gelmişti. Koronavirüs nedeniyle ihracat ve turizmden kaynaklı gelirlerin olumsuz etkisi hissediliyor. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında bir önceki yılın Mayıs ayında 4.345 milyon $ fazla vermişken, bu ayda 1.847 milyon $ açık verdi. Enerji hariç fazla veriyorduk. 2020 yılında bu tablonun tersine döndüğünü izliyoruz.
Doğrudan yatırımlarda 118 milyon $ giriş, portföy yatırımlarında ise 2.5 milyar $ çıkış olmuş. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 1.009 milyon ABD doları ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 986 milyon ABD doları net satış yaptığı görülüyor. Ocak – Mayıs döneminde toplam 11.6 milyar $ portföy çıkışı gerçekleşti. Diğer yatırımlarda da 9.7 milyar $ giriş dikkat çekiyor.
Bu rakamlarla birlikte finansman kısmında pozitif bir sonuç oluşuyor. Bunun en büyük sebebi Merkez Bankasına giren 10 milyar $’lık giriş. Bunun da en önemli nedeni ise Mayıs ayında Katar’la yaptığımız swap anlaşması olduğunu düşünüyoruz.
Genel finansman hesabını özetlersek, 118 mn $’lık doğrudan yatırım girişine, 2.539 mn $ portföy çıkışı ve 9.735 mn $’lık diğer yatırımları eklediğimizde 7.314 mn $ fazla verdiğimiz dikkat çekiyor. Bundan 829 mn $’lık net hata noksanı çıkardığımızda yaklaşık 6.485 mn $’lık bir finansman fazlamız oluşuyor. Buna cari hesaptan gelen 3.764 mn $ açığı çıkardığımızda ulaşılan 2.721 mn $ döviz fazlasını TCMB rezervlerine ekledik. Böylelikle 2020 yılı Ocak – Mayıs döneminde toplam 22.4 milyar $ rezervlerden kullanmış olduk. Geçen yıl aynı dönemde 3.2 milyar $ rezervlere eklemiştik. Bu açıdan bakıldığında genel olarak 2020 yılında kendimizi finanse etmekte zorlanmışız gibi görünüyor.
Sonuç olarak Mayıs ayında kendimizi rezervleri kullanmayarak finanse etmeyi başarmışız ancak salgının olumsuz etkilerini hissetmeye devam ediyoruz. Haziran ayı dış ticaret açığımız 2.8 milyar $ seviyesinde geldi. Dış ticaret baskısını daha az hissedebiliriz. Bununla birlikte haziran ayında ekonomide oluşan normalleşme ile seyahat kaleminin katkısı tekrar hissedilecektir.
Mayıs ayı Cari ödemeler dengesi 3.764 milyon $ açık yönünde geldi. Beklenti 4.000 milyon $ açık yönündeydi. Beklentiye hemen hemen paralel bir veri olduğunu söylemek mümkün. Dış ticaret açığı ve turizm gelirlerindeki katkının olmaması cari ödemeler dengesinin açık yönünde gelmesinde etkili olmuş görünüyor.
Seda Yalçınkaya Özer
Bunun sonucunda on iki aylık cari işlemler açığı 8.224 milyon $ oldu. Bununla birlikte geçen yıl Ocak – Mayıs döneminde 187 milyon $ fazla verirken bu yıl aynı dönemde 16.7 milyar $ açık verdik. Bu yılın ilk beş ayında daha fazla yabancı kaynağa ihtiyaç duymuşuz. Finans hesabı dikkate alındığında zor bir yıl geçirdiğimizi söylemek mümkün.
Mayıs ayında da iç ve dış turizmin kapalı olması nedeniyle turizm gelirlerinin katkısı olmadı. Bu sürpriz değil. Nisan ayı verisinde de turizm gelirleri sıfır olarak gelmişti. Koronavirüs nedeniyle ihracat ve turizmden kaynaklı gelirlerin olumsuz etkisi hissediliyor. Altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında bir önceki yılın Mayıs ayında 4.345 milyon $ fazla vermişken, bu ayda 1.847 milyon $ açık verdi. Enerji hariç fazla veriyorduk. 2020 yılında bu tablonun tersine döndüğünü izliyoruz.
Doğrudan yatırımlarda 118 milyon $ giriş, portföy yatırımlarında ise 2.5 milyar $ çıkış olmuş. Alt kalemler itibarıyla incelendiğinde, yurt dışı yerleşiklerin hisse senedi piyasasında 1.009 milyon ABD doları ve devlet iç borçlanma senetleri piyasasında 986 milyon ABD doları net satış yaptığı görülüyor. Ocak – Mayıs döneminde toplam 11.6 milyar $ portföy çıkışı gerçekleşti. Diğer yatırımlarda da 9.7 milyar $ giriş dikkat çekiyor.
Bu rakamlarla birlikte finansman kısmında pozitif bir sonuç oluşuyor. Bunun en büyük sebebi Merkez Bankasına giren 10 milyar $’lık giriş. Bunun da en önemli nedeni ise Mayıs ayında Katar’la yaptığımız swap anlaşması olduğunu düşünüyoruz.
Genel finansman hesabını özetlersek, 118 mn $’lık doğrudan yatırım girişine, 2.539 mn $ portföy çıkışı ve 9.735 mn $’lık diğer yatırımları eklediğimizde 7.314 mn $ fazla verdiğimiz dikkat çekiyor. Bundan 829 mn $’lık net hata noksanı çıkardığımızda yaklaşık 6.485 mn $’lık bir finansman fazlamız oluşuyor. Buna cari hesaptan gelen 3.764 mn $ açığı çıkardığımızda ulaşılan 2.721 mn $ döviz fazlasını TCMB rezervlerine ekledik. Böylelikle 2020 yılı Ocak – Mayıs döneminde toplam 22.4 milyar $ rezervlerden kullanmış olduk. Geçen yıl aynı dönemde 3.2 milyar $ rezervlere eklemiştik. Bu açıdan bakıldığında genel olarak 2020 yılında kendimizi finanse etmekte zorlanmışız gibi görünüyor.
Sonuç olarak Mayıs ayında kendimizi rezervleri kullanmayarak finanse etmeyi başarmışız ancak salgının olumsuz etkilerini hissetmeye devam ediyoruz. Haziran ayı dış ticaret açığımız 2.8 milyar $ seviyesinde geldi. Dış ticaret baskısını daha az hissedebiliriz. Bununla birlikte haziran ayında ekonomide oluşan normalleşme ile seyahat kaleminin katkısı tekrar hissedilecektir.