Enerjinin Ana Atar Damarı Ankara ..Türkiye’nin içinde bulunduğu enerji dönüşüm sürecinde, ana atardamar rolündeki Ankara’nın hem üretim, hemde yönetim alanındaki yeri ve önemi su götürmez.. Güncel yönetmelik değişimi, sektörde bomba etkisi yarattırken birçok tartışma ve sorularıyla beraber geldi.Pınar ŞENYöneten tüketim ve üretim dengesini sağlayan çatı güneş enerjisi santrallerine sahip yatırımcıların haricindeki tüm sanayici,tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve sistemlerine güneş enerjisi santrallerini entegre etmiş yatırımcıları temel anlamda etkıledi. Yeni yönetmeliğin sektöre getirdikleri, götürdükleri ve enerji sektöründe merkezi üretim noktası olan ‘’Üreten Ankara’yı’’ bekleyenleri büyük resim perspektifinden bakalım;Yeni yönetmelik neleri degistirdi..11.08.22 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan ‘’Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Uretim Yönetmelinde değişiklik yapılmasına dair yönetmeliğin en önemli maddesi olan 16/16 Maddesinde ‘12/5/2019 tarihinden sonra yapılan başvurular neticesinde bağlantı anlaşmasına çağrı mektubu almaya hak kazanan kişilerin, ihtiyacının üzerinde satışa konu edilebilecek üretim miktarı, ilişkili tüketim tesisinin toplam elektrik enerjisi tüketimini geçemez. Bu miktarın üzerinde sisteme verilen enerji YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak dikkate alınır. Bu fıkra hükmü, kurulu gücü 50 kW ve altındaki mesken abone grubundaki tüketim tesisleri ile ilişkilendirilen üretim tesisleri için uygulanmaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.” Maddesi sektörde acı bir fren etkisi yarattı. Böylece santrallerde üretim-tüketim dengesi sağlanma amaçlandı. Bu kapsamda santral sahaları güçleri yeniden hesaplanarak durum değerlendirmeleri ve proje iptalleri gündeme geldi. Burda güç kapasitesi marjı bırakılmış, geçen sene aynı aydaki tuketimin satılabilmesinee olanak sağlanmıştır. Burda hedef imkanı olan tüm elektrik tüketicilerinin, tükettiği enerjiyi güneşten üretebilmesine olanak sağlanması için mevcut kapasitenin bunu ticaret haline getirmiş kişilerden ziyade, ihtiyacı olan tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarını güneş enerjisinden sağlanmasına olanak vermiştir. Geriye yönelik verilen hakların geri alınması hususu gündeme gelmiştir.Bu düzenlemeyle gerçek tüketimi olan, ancak kapasite kısıtı ve yer sorunu sebebiyle üretim tesisi kuramayan tüketicilerin önü açılarak, ihtiyacı dahilinde, tüketim için daha önce olmayan, başka şehirlerde, başka dağıtım bölgesinde de olabilecek şekilde, yine çatı yada arazi farketmeksizin kurulum yapılabileceğinin önü açılmıştır. Bu arada eğer EPDK’dan, 2019 yılı yönetmelik öncesi saatlik olup, 2019 yılı yönetmeliği ile aylık mahsuplaşma yönünde düzenleme, yıllık bazlı mahsuplaşma şeklinde düzenleme gelirse, santrallerin çok üretim ve az üretim yaptığı aylardaki güç dengelemeside kullanım durumuna gore düzenlenmiş olacak, santrallere nefes olacaktır. Bunun dışında Almanya’da uzun süredir uygulanan PPA Modeli, İkili sözleşmeler ile de ihtiyacı olan tüketicilere enerji kanalı oluşturacak modelin gündeme alınarak değerlendirilmesi yerinde olacaktır.Bu gelişmelere büyük açıdan baktığımızda, inşaat piyasasındaki bundan 8-10 yıl onceki gelismelere benzerliğini görmek mümkün. Türkiye’de iş hayatının sektörel bazda dağılımındaki hareketi, genelde tek yöne, aynı sektörlere doğru yoğunlaştığını görmek mümkün.Nasıl köprüde, asker yürüyüşüyle, aynı yöne ve aynı akım döngüsünde yüründüğünde, oluşan harmonikten ötürü, köprünün yıkılabıleceği gibi,sektörlerde alt yapı oluşturulmadan, gereksız doluluga ulasıp , taşıyamayacağı yük getirdiğinde, çekirge sürüsü mantığıyla hareket edildiğinde, sektörler yükü taşıyamayıp, yitip gidiyor, sıra başa sektörlere geliyor..Insaattada böyle oldu, bir dönem kiminle konuşşan insaat yapıyordu. Az, çok parası olan eğitim, bilgi önemsenmeden inşaatçılar türedi. Yap sat, yerine maketten satışlarla al –sat dönemi yine yönetmelik ve usul değişikliği ile önüne geçilebildi. Ancak 2018 yılında yitip giden sector, geride proje enkazları, mahkemeler bıraktı.Yine eş zamanlı, enerji sektöründe de benzer kriz, arazı tıpı lısanslı,lısanssız ges kurulumunda rant peşinde, usulsuz uygulamalarla lisansli santral kurulumundaki açıktan faydalanarak 999kwp lık gesler yanyana kurulup, lisanslı ges kurma zahmeti ve maliyetinden kaçınma yolu bulunmus oldu, buda sektore ciddi zararlar verdi ve o dönem arazi geslerin önü bu rant peşinde koşan kişiler nedeniyle kapatıldı..Yine konuyla ilgili hala devam eden birçok davayı ve proje enkazlarını arkasında bırakarak yapılacak projelerin olurunu ortadan kaldırılmasına ve ülke ekonomisine cıddı bır zarar gelmesiyle sonuçlandı..Tarıh tekerrurden ıbaretmıs derler, yine açığı bulduk diyip, hızlı geri dönüş sağlayan ve teşvik kapsamında değerlendirmek üzere, gerçekliği soru işareti olan yatırımlarla, gerçekten ihtiyacı olan yatırımcıların önüne geçilerek, bilip bilmeyen birçok kişi ges kurdurmaya basladı, özellikle dağ basında tarım,sulama ve hayvancılık yapacagım diye güç tahsis ederek, kapasiteyi kapatarak,kendı kullanacagı gücün çok üstünde kapasiteler doldurulmaya başlandı.Yine ticaret tek yöne akmaya baslamıstı ve bunun ıcın altyapı yoktu. Tedarik zincirlerinin kırılmasıyla da global anlamda hammaddeye ulaşamayan üreticiler, yine teşvik kapsamında Türk Malı kullanılmalı denen ama malzeme konusunda üretim kapasitelerinin çok üzerinde olan malzeme yukunu tasıyamayan uretıcıler ve ıyı niyetli yaklaşımlı olan ve bunu ranta çevirmeyen üreticileri kenara ayırarak, bu durumu fırsata cevırmeye calısanların elindekı malzeme fıyatları da sektörün yoğunlaşmasıyla, balon bir hal aldı.. Hiç uzağa gıtmeden bu yıl Almanya’da düzenlenen Intersolar Enerji fuarında Türk malı ürümlerin, Alman tüketiciye Türkiye’deki fıyatından daha uygun satılmaya çalışıldığını biliyoruz..Bu duzenleme ıle catı, arazı demeden sizin ıhtıyacınız varsa tuketımınız kadar ges kurabıleceksınız, ancak 2019 yılı cıkan yonetmelık temel alınarak o doneme kadar olan gecmıs tum santrallerıde kapsamın ıcıne almıs. Kurunun yanında yasta yanar sozu aklıma gelıyor..bazı kurulan geslerde uretım yaz kıs vs faktorlerden o kapasıteye sahıp olması geregıyle kurulsada sımdı tukettıgının sadece mahsuplasılacagından santral gerı donus surelerı otomatıkman uzamıs duruma gelmıstır..Yonetmelik eğer sizing tesisinizde daha sonra daha fazla güce ihtiyacınız olursa kapasıtenızı daha sonra arttırma hakkınıda tanıyor..ama tabı bu surecın arkasında yıne mahkemeler, proje enkazları bırakacagı aşıkar..Daha önce İngitere’de yaşarken, yine orada yasayan avukat bir arkadaşımın sözü aklıma getirdi ‘’İngiltere’de kanunlar burada yasayan Türklere göre yapılır, bazı Türkler konulmus kural,kanunun açığını bulur ve oradan devam eder, İngiltere Hükümeti bu açığı kapatır, Türkler yenisini bulur, bu böyle sürer gider..’’Ancak cari açığımızın ana kaynağı ithal ettiğimiz enerji iken ve yerli kaynaklarla enerji üretimini arttırabilmek için altyapının güçlendirilerek bunun gerçek anlamda sisteme tam yüklenmeden dengeli,kontrollu bir şekilde system haline getirilmesi bunun ikili anlaşmalarla desteklenmesi fayda getirecektir.Enerji Tedarik Zinciri esas halkası üreten Ankara neler yapıyor..Enerjide genel anlamda malzemelerin birçoğunun Ankara’dan cıkması ıle , Ankara üretimde sektorun kalbi niteliğinde..Ankara başta panel üretimi, daha sonra inverter, pano ,gunes enerjısı santralı malzeme komponentleri, elektrik sarj istasyonları gibi ürünlerle, enerjide üretim üssü konumunda..Son dönemde olan teşvikler ve enerji sektöründe yukarıya doğru ivmeli yükseliş nedeniyle mevcut üretim tesisleri kapasiterini ve ürün gamını arttırırken, yeni üretim tesislerin kurulmaya başlandığını görüyoruz. Buda ülke ekonomisinde olması gereken, sanayicinin desteklenerek, üretimin arttırılması, ithalatın azalması noktasında önemli bir gelişme.Hayatın bır dengeden olustugunu, dunyanın bıle dengede durdugunu ana fikriyle Dengenın saglanması ıcın mantıgın, tıcaret ahlakının, üretimin ve sistemsel bütünlügün olduğu, sanayisi güçlü, enerjisini kendi üreten, ekonomik olarak büyüyen, güçlenen bir Türkiye için hep beraberce üzerimize düşenleri yapmamız dileğiyle
ENERJİ
01 Ekim 2022 - 21:34
Güncelleme: 01 Ekim 2022 - 21:52
Enerjinin Ana Atar Damarı Ankara ..
Yöneten tüketim ve üretim dengesini sağlayan çatı güneş enerjisi santrallerine sahip yatırımcıların haricindeki tüm sanayici,tarım ve hayvancılıkla uğraşan ve sistemlerine güneş enerjisi santrallerini entegre etmiş yatırımcıları temel anlamda etkıledi.
ENERJİ
01 Ekim 2022 - 21:34
Güncelleme: 01 Ekim 2022 - 21:52