NİSAN ENFLASYONUNDA GİZLİ İŞARET
Nisan ayı enflasyon rakamı açıklandı. Yıllık enflasyon oranı, %11,86’dan, %10,94E düştü. Aylık enflasyon oranında ise %0,85 artış oldu. Bu ne demek; Nisan ayı başı ile sonu arasında tüketici fiyatları %08,5 artmış demek. Bunu yıllıklandırdığımızda %08,5 * 12 = % 10,02 olur.
Hakan Topkurulu
Aslında bu artış oranında çok önemli bir sorun yok.
Türkiye’de enflasyonu arttıran ana unsur olan dolar kuru ve enerji fiyatlarına baktığımızda; Kur artışı ancak Mart ayında yaşanan kur artışının fiyatlara yansımasını Nisan ayında görebileceğimize göre, Mart ayı kur hareketlerini esas almamız daha doğru olacak. 01 Mart 2020 tarihinde TCMB dolar döviz alış kuru 6.2259, 30. Mart 2020 tarihinde ise 6.5160. 1 aylık artış oranı; %4,6.
Akaryakıt dünya fiyatları ise Mart ve Nisan aylarında içinde ciddi düşüş yaşadı.
Talepte de Nisan ayı içerisinde ciddi ölçüde daralma oldu. 31 ilde, illerden çıkış yasağı, hafta sonları sokağa çıkma yasağı her türlü tüketim malında, gıda ve benzeri ürünler hariç talepte daralma meydana geldi.
Şimdi enflasyon rakamını aylık olarak artıran kalemleri tek tek incelediğimizde Nisan ayı enflasyonuna en çok etki eden kalemleri görebiliriz.
Aşağıdaki tabloda TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2020 Nisan ayı aylık enflasyon verilerinde harcama gruplarına ve harcama gruplarının ağırlıklarına göre, aylık binde sekiz buçuk olan (%08,5) enflasyon artışına etki eden tüketim kalemlerini görüyoruz.
Tablodan da görüleceği gibi 2020 Nisan ayında, aylık enflasyonu yukarıya doğru iten en büyük kalem %0,61 ile “Gıda ve alkolsüz içecekler” grubu.
Bu kalemi “Çeşitli mal ve hizmetler” grubu %0,26 ile izliyor. Bu mal grubunun içinde Berber, kuaför, kolonya, altın, tuvalet kâğıdı, sağlık sigortası vb. gibi 33 kalem mal ve hizmet yer almaktadır.
Tablodan ayrıca incelenebileceği gibi; Konut, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür gruplarında fiyat düşüşü yaşanmış.
Enflasyon rakamlarını neden bu kadar detaylı inceledim. Şimdi bu konuya açıklık getireyim.
Kriz dönemlerinde, durumdan aşırı fayda sağlamaya yönelik, doğal talebi istismar etmeye çalışan kesimler mutlaka çıkar.
Toplum içinde çatışmalara yol açacak bu girişimleri takip etmek ve müdahale etmek çok önemlidir.
Ben bu ayki enflasyon rakamlarından, durumun istismar edilmesine yönelik girişimlerin çokça yaşandığını görüyorum.
Hakan Topkurulu
Aslında bu artış oranında çok önemli bir sorun yok.
Türkiye’de enflasyonu arttıran ana unsur olan dolar kuru ve enerji fiyatlarına baktığımızda; Kur artışı ancak Mart ayında yaşanan kur artışının fiyatlara yansımasını Nisan ayında görebileceğimize göre, Mart ayı kur hareketlerini esas almamız daha doğru olacak. 01 Mart 2020 tarihinde TCMB dolar döviz alış kuru 6.2259, 30. Mart 2020 tarihinde ise 6.5160. 1 aylık artış oranı; %4,6.
Akaryakıt dünya fiyatları ise Mart ve Nisan aylarında içinde ciddi düşüş yaşadı.
Talepte de Nisan ayı içerisinde ciddi ölçüde daralma oldu. 31 ilde, illerden çıkış yasağı, hafta sonları sokağa çıkma yasağı her türlü tüketim malında, gıda ve benzeri ürünler hariç talepte daralma meydana geldi.
Şimdi enflasyon rakamını aylık olarak artıran kalemleri tek tek incelediğimizde Nisan ayı enflasyonuna en çok etki eden kalemleri görebiliriz.
Aşağıdaki tabloda TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) 2020 Nisan ayı aylık enflasyon verilerinde harcama gruplarına ve harcama gruplarının ağırlıklarına göre, aylık binde sekiz buçuk olan (%08,5) enflasyon artışına etki eden tüketim kalemlerini görüyoruz.
Ana harcama gruplarının genel endeksteki aylık ve yıllık değişime olan etkisi (%), Nisan 2020 | |||
Ana harcama grupları | Harcama grubu ağırlıkları | Bir önceki aya göre değişim oranı | Ana harcama gruplarının toplam değişime aylık etkisi |
Türkiye | 100,00 | 0,85 | 0,85 |
Gıda ve alkolsüz içecekler | 22,77 | 2,53 | 0,61 |
Alkollü içecekler ve tütün | 6,06 | 0,02 | 0,00 |
Giyim ve ayakkabı | 6,96 | 4,08 | 0,25 |
Konut | 14,34 | -0,32 | -0,04 |
Ev eşyası | 7,77 | 1,09 | 0,08 |
Sağlık | 2,80 | 0,53 | 0,02 |
Ulaştırma | 15,62 | -1,83 | -0,27 |
Haberleşme | 3,80 | -1,23 | -0,05 |
Eğlence ve kültür | 3,26 | -0,67 | -0,02 |
Eğitim | 2,58 | 0,34 | 0,01 |
Lokanta ve oteller | 8,67 | 0,12 | 0,01 |
Çeşitli mal ve hizmetler | 5,37 | 4,66 | 0,26 |
Tablodan da görüleceği gibi 2020 Nisan ayında, aylık enflasyonu yukarıya doğru iten en büyük kalem %0,61 ile “Gıda ve alkolsüz içecekler” grubu.
Bu kalemi “Çeşitli mal ve hizmetler” grubu %0,26 ile izliyor. Bu mal grubunun içinde Berber, kuaför, kolonya, altın, tuvalet kâğıdı, sağlık sigortası vb. gibi 33 kalem mal ve hizmet yer almaktadır.
Tablodan ayrıca incelenebileceği gibi; Konut, ulaştırma, haberleşme, eğlence ve kültür gruplarında fiyat düşüşü yaşanmış.
Enflasyon rakamlarını neden bu kadar detaylı inceledim. Şimdi bu konuya açıklık getireyim.
Kriz dönemlerinde, durumdan aşırı fayda sağlamaya yönelik, doğal talebi istismar etmeye çalışan kesimler mutlaka çıkar.
Toplum içinde çatışmalara yol açacak bu girişimleri takip etmek ve müdahale etmek çok önemlidir.
Ben bu ayki enflasyon rakamlarından, durumun istismar edilmesine yönelik girişimlerin çokça yaşandığını görüyorum.