Hidroponik Tarım (Topraksız Tarım) Nedir? Geleceğin Tarım Yöntemi Olabilir mi?Topraksız tarım modelleri, dünyanın dört bir yanında uygulanıyor ve her geçen gün daha fazla kişi tarafından deneniyor. Batuhan Onur SaçaklıEkinlerin besin ihtiyacının topraktan değil de su veya hava aracılığıyla karşılanmasına dayanan bu sistem, yenilikçi çiftçilerimizin de ilgisini çekiyor. Hidroponik tarım gibi topraksız tarım türleri hakkında detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz. Topraksız Tarım Nedir?Ekin üretiminde toprağın, atığın, böcek ilacının olmadığı yeni bir sistem düşleyin, işte topraksız tarım bu düşün karşılığı oluyor. Daha uygun maliyetli, daha az kimyasal kullanılan, daha dar alanda yapılan, kaynakları tasarruflu kullanan bir üretim mümkün mü sorusuna yanıt olan topraksız tarım sistemi, dik veya yatay uygulanabiliyor. Çiftçilerimizin üretim üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlayan, emekten, zamandan tasarruf sunan topraksız tarım, geleceğin tarım modeli olarak görülüyor. Topraksız tarım, farklı tekniklerle uygulanıyor. Topraksız Tarım Nasıl Yapılır? Teknikleri Nelerdir?Hidroponik, akuaponik ve aeroponik tarım yetiştiriciliği teknikleri, topraksız tarımın tekniklerini oluşturuyor. Alan biriminin verimini artıran dikey çiftçilik de bu üretim yöntemleriyle beraber uygulanabiliyor, ayrıca yıl boyunca sürekli üretim vadettiği için toprakta yapılan tarıma bereketli bir alternatif oluşturuyor. Topraksız tarım teknikleri ve detayları:Aeroponik sistem: Havaya dayalı olan topraksız tarım sistemi aeroponik adıyla anılıyor. Çıplak kök sistemine dayanan teknik, ekin besinlerinin fasılalı ve fasılasız sis halinde verilmesine dayanıyor. Sistemde, zamanlayıcıya bağlı pompalar kullanılıyor.Ekinin besinlerini karşılayacak su havzasından zamanı gelince besinler püskürtülüyor.Askıda yer alan ekinin kök sistemi, kapalı veya yarı kapalı ortamda atomize edilerek püskürtülen su ve besinle buluşuyor. Havadaki oksijen ekin gelişimini desteklerken açıktaki kökün oksijene ulaşması da çok daha kolay oluyor. Genellikle yatay olan hava bazlı sistemin yeni formlarında dik modeller de tasarlanabiliyor.Düşük, yüksek ve altrasonik basınçlı olarak üçe ayrılan aeroponik sistemlerin maliyetleri de türüne göre değişiyor. Düşük basınçlı topraksız tarım maliyetleri en düşük alternatifi oluşturuyor ve hazır sistem üzerinden kolay kurulan model, en yaygın kullanılan çeşidi işaret ediyor. Ekin kökleri, besin çözeltisi deposunun üstüne konumlandırılıyor veya rezervuara bağlı bir kanalın içinde asılı bulunuyor.Yüksek basınçlı aeroponik sistem, daha gelişmiş ve özel ekipmanlarla hazırlanıyor. Bu nedenle daha yüksek maliyet gerekiyor. Suyu, küçük damlacıklarına atomize eden basınç sayesinde kök, daha fazla oksijenden yararlanıyor. Ultrasonik basınçlı yani ticari sistemlerde ise donanım, biyolojik sistemler içeriyor. Ultrasonik sisleyiciler, havadaki ideal yapay nemi taklit ediyor. Çok hafif partiküller taşıyan sis, kök bölgesine rahatlıkla ulaşıyor. Yüksek değerli mahsuller için bu tür tercih ediliyor.Akuaponik sistem: Balık bitki entegre yetiştiricilik sistemi olarak tanımlanan sistem, topraksız tarımı su yaşamı ile birleştiriyor. Suyun kirlilik yükü böylece azaltılıyor. Balık yetiştiriciliğinde kullanılan su, zengin besin değeri ile ekinleri besliyor. Su, borular vasıtasıyla ekinlerin yetiştirildiği tanka geliyor.Dengeli ve verimli halde işlemesi için azot döngüsünü kullanan akuaponik sistem, iki ana kısımdan oluşuyor. Akuakültür ve hidroponik kısım… Akuakültür kısmı balıkların yaşayıp beslendiği ve atık ürettiği bölüme deniyor. Sistemde kullanılan balıkların türü, ekinler için oluşacak gübrenin besin değerini belirliyor. Farklı ölçülerdeki haznelerde, su birikintilerinde yaşayan balıklar özel olarak seçiliyor.Hidroponik kısım ise çimlendirilmiş meyve ve sebzelerin yetiştirildiği bölümü adlandırıyor. Ekin kökleri torf, çakıl, kul, taş yünü, hidroton gibi pH değeri olmayan maddelerle sarılıyor. Bazı üreticileri kökün bir kısmını ya da tamamını açık bırakabiliyor. Hidroponik sistemde ekinlerin büyümesi için ışığa ihtiyaç duyuluyor, gün ışığının yanı sıra, akuakültür kısmı için kullanılan beyaz ışık kaynaklarından da yararlanılabiliyor.Hidroponik Sistem: Topraksız tarım teknikleri içinde ilk keşfedilen olan hidroponik sistem, suya dayanıyor. Besin çözeltisi içinde duran ekinler, bazen katı ortamda yetişiyor. Açık ve kapalı sistem olarak hidroponik model ikiye ayrılıyor: Sıvı ve agregat.Sıvı sistemde ekin köklerini destekleyen katı ortam bulunmuyor, agregatta ise katı ortam yer alıyor. Sıvı sistemde kökler boyunca ince bir tabaka halinde, yalnızca birkaç mm derinlikte besin çözeltisi dolaştırılıyor. Agregat modelde ise bitkiler torba, saksı, viol gibi kaplara doldurulan substratlara ekiliyor. Ortam kültüründe; torf, ağaç kabuğu, talaş gibi maddeler kullanılabiliyor. Besin çözeltisi damlama sulama veya yağmurlama sulama ile ortamlara naklediliyor.Hidroponik Tarımın AvantajlarıBu metodun getirdiği ilk avantaj, uygun iklim ve sıcaklık, pH, nem gibi ortam koşullarına sahip olmayan bölgelerde de tarımın yapılabilir hale gelmesidir. Başka türlü bir tarım yöntemi ile ürün yetiştirilemeyecek bölgelerde bu yöntemi kullanarak daha fazla ürün elde edebiliriz.Bunun yanında kapalı ortamlarda da bu yöntemle tarım yapılabildiği için, olumsuz koşullar dolayısıyla ortaya çıkan randıman düşüklüğü engellenebilmektedir; çünkü geleneksel tarım metotlarında ani yağış, böcek baskını, kuraklık, sel, fırtına gibi etkenler ciddi oranda beklenmedik kayıplara sebep olabilir. Öyle ki bu kayıplar kesinlikle küçümsenemeyecek boyutlara ulaşabilir.[3]Örneğin, 1993 yılında Nebraska, Iowa ve Michigan’da yaz aylarında meydana gelen sel 41.400 km2’lik tarım alanına ağır bir darbe vurdu. 4.451.000'den fazla hektar mahsul alanına zarar verdi ve kayıp 3 milyar doları aştı. Ancak hidroponik tarım kapalı ortamlarda gerçekleştirebilen bir tarım yöntemi olduğu için bu gibi sorunları ve riskleri tamamen ortadan kaldırabilmektedir.En büyük avantajlarından bir diğeri ise hidroponik tarımın bir dikey tarım yöntemi olmasıdır. Geleneksel tarımcılığı yatay tarım uygulaması olarak düşünebilirsiniz; çünkü bütün mahsul, yere paralel ("yatay") olarak ekilmek/dikilmek zorundadır. Dikey tarımda ise ürünleri dikey yığılı katmanlar halinde yetiştirmek mümkündür; yani bir apartman gibi! Bu da daha az yer kaplayarak daha çok ürün yetiştirebilmek anlamına gelir. Artan insan popülasyonuyla birlikte daha çok besine ihtiyaç duyuyoruz. Bu sebeple topraksız tarım yöntemi bizi gelecekte bekleyen zor durumlardan kurtarabilir.Demograflar arasında, küresel insan nüfusunun hangi oranlarda artacağına ilişkin tahminlere konusunda henüz bir fikir birliği yok; ancak çoğu, önümüzdeki 50 yıl içinde bu sayının en az 9,2 milyara yükseleceği konusunda hemfikir gibi gözüküyor. Ayrıca, dünyanın önde gelen tarım bilimcilerinden bazıları, ihtiyaçlarını karşılamaya yetecek kadar geleneksel yöntemlerle yeterli gıda üretmek istiyorlarsa, ilave 109 hektarlık bir araziye, yani kabaca Brezilya büyüklüğünde bir araziye ihtiyaç duyacaklarını kabul etmektedir.[4] Gelecekte bu arazi alanını sağlayamazsak, yetersiz besin üretiminden dolayı büyük sorunlar ile karşı karşıya kalabiliriz. Aynı zamanda bu yöntem kentsel alanda insanlara yeni iş imkanları sağlayabilir.Her Şey Güllük Gülistanlık Değil! Şimdilik...Çeşitli avantajlarının yanında bu tarım yönteminin önündeki en büyük engellerden biri başlangıç aşamasında ciddi bir maliyete sebep olması ve sonrasında bu maliyetin karşılanabileceğine dair yarattığı tartışmalardır.Bilim insanları, geleceğin ihtiyaçları uyarınca yeni metotlar ile tarımı optimize hale getirme çalışmalarına devam ediyorlar. Bugün topraksız tarım üzerine olan çalışmalardan, Mars’ta tarım yapılıp yapılamayacağına dair çalışmalara kadar bunu görebiliyoruz. Teknolojinin bu hızı doğrultusunda gelecekte bizi nelerin beklediğine dair tahminler yapmak oldukça zor ancak bir o kadar heyecan verici.
TEKNOLOJİ VE BİLİM
01 Ekim 2022 - 21:48
Hidroponik Tarım (Topraksız Tarım) Nedir? Geleceğin Tarım Yöntemi Olabilir mi?
Ekinlerin besin ihtiyacının topraktan değil de su veya hava aracılığıyla karşılanmasına dayanan bu sistem, yenilikçi çiftçilerimizin de ilgisini çekiyor. Hidroponik tarım gibi topraksız tarım türleri hakkında detaylı bilgiyi yazımızda bulabilirsiniz.
TEKNOLOJİ VE BİLİM
01 Ekim 2022 - 21:48