Gelişmekte Olan Ülkelerde Gönüllü Sürdürülebilirlik Standartları Yoluyla Yeşil İhracatı Teşvik Etmek2030 Gündemi ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri, dünyayı sürdürülebilir kalkınma yoluna koyuyor ve uluslararası ticarete “sürdürülebilir kalkınmanın desteklenmesine katkıda bulunan kapsayıcı ekonomik büyüme ve yoksulluğun azaltılması için bir motor” olarak önemli bir rol veriyor.Batuhan Onur SaçaklıUNCTAD, gelişmekte olan ülkelerin ticaret yoluyla sürdürülebilir ve kapsayıcı büyüme elde etme kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olmak için gönüllü sürdürülebilirlik standartları (VSS) yoluyla yeşil ihracatı teşvik etmenin yollarını inceledi.Gönüllü Sürdürülebilirlik Standartları, bir ürünün çevresel etki, temel insan hakları, çalışma standartları, cinsiyet eşitliği gibi belirli sürdürülebilirlik ölçütlerine uygun olarak üretilmesini, işlenmesini veya taşınmasını sağlamak için kullanılan norm ve standartlardır.Birçok VSS şeması, sertifikalar kullanır ve ürünler üzerinde "onay mühürleri" olarak etiketler verir.Günümüzde yaklaşık 500 VSS, kahve, çay, muz, kakao, hurma yağı, kereste, pamuk ve organik tarım gıdaları gibi birçok gelişmekte olan ülkenin temel ihracatları için geçerlidir. İyi bilinen VSS, Fairtrade International, Marine Stewardship Council, Rainforest Alliance, Better Cotton Imitative, UTZ ve diğerlerini içerir.VSS, firmalara, doğrudan SDG'lerle eşlenen çevresel, sosyal ve ekonomik hedeflerle uyumlu üretim süreçlerini benimsemeleri için teşvikler sağlayabilir. Bununla birlikte, VSS'nin benimsenmesinden üreticilere sağlanan kazançlar, tüketiciler ve işletmeler için kazançlardan daha az belirgindir. Proje, gelişmekte olan ülkelerin VSS'yi kazan-kazan-kazan sonuçları elde etmek için bir araç olarak kullanma kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır, yani: yeşil ihracatı teşvik ederek kapsayıcı ekonomik büyüme, çevre korumayı tamamlayıcı üretim uygulamaları ve çevre korumayı tamamlayan bir iş ortamı. daha iyi sosyal gelişmeyi tamamlayıcı niteliktedir. Proje aynı zamanda ülkelerin Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri 1, 2, 8, 12 ve 15'e ulaşmasına da katkıda bulunabilir.Bu amaçla UNCTAD, farklı bağlamlara kolayca uyarlanabilen Üç Aşamalı bir Yaklaşım geliştirdi. Bir ön örnekte, söz konusu ülkenin belirli bir sektör, ürün veya değer zincirinde VSS'nin benimsenmesini anlama ve ele alma konusunda çıkarı olması gerekir. Yaklaşım, yeşil ihracatı teşvik etmek için VSS'nin ele alınmasının mantığını tartışmak için bir ilk çok paydaşlı diyalogla başlar.Bunu, VSS Değerlendirme Araç Seti kullanılarak VSS'nin benimsenmesinin aktöre özgü zorlukların ve fırsatların sistematik bir gerçeklik kontrolü takip eder. Araç seti, aşağıdakiler için yönergeler sağlar: değer zinciri içindeki çıkarların ve aktörlerin haritasını çıkarmak; değer zinciri aktörlerinin VSS algısına ilişkin görüşme ve ankete dayalı verileri toplamak; toplanan verileri analiz etmek; ve çok paydaşlı bir platform tarafından tartışılacak stratejik seçenekleri belirlemek için analizi kullanın. Son olarak, önceki aşamada ortaya konan politika seçeneklerini değerlendirmek için ikinci bir çok paydaşlı toplantı yapılır.Sonuç olarak, bu süreç, paydaşların VSS'nin “yeşil” ihracat ve sürdürülebilir kalkınma hedefleri üzerindeki etkisini anlamalarına yardımcı olacaktır; ve sürdürülebilir ihracatı geliştirmek için VSS'den yararlanmak için stratejik seçenekleri ortaklaşa tasarlama, değerlendirme ve uygulama kapasitelerini geliştirmek.UNCTAD, yaklaşımını kullanarak, yeşil ihracat üretimleri için VSS'yi benimsemeye yönelik kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olmak için bölgedeki üç katılımcı ülke ile birlikte çalıştı: Vanuatu ve Filipinler için hindistancevizi yağları; ve Lao PDR için kahve.
Toplamda, VSS aracılığıyla yeşil ihracatı teşvik etmeye yönelik üç aşamalı yaklaşımın, ülkelerin SKH'lere ulaşmak için ticareti bir araç olarak kullanma kapasitelerini geliştirmelerine yardımcı olması bekleniyor.Aslında, çoğu VSS planı, düşük gelirli ülkelerde, özellikle de en az gelişmiş ülkelerde (LDC'ler) küçük ölçekli üreticilere ve MSME'lere karşı ayrımcı olabilir.Sertifikasyonun yüksek maliyetine ek olarak, standartlarda belirtilen uygulamalar, küçük ölçekli üreticilerin ve MSME'lerin genellikle sahip olmadığı yüksek düzeyde kapasite ve ön koşullar gerektirir."Gönüllü Sürdürülebilirlik Standartları yoluyla yeşil ihracatı teşvik etme" projesi kapsamında, UNCTAD, özellikle EAGÜ'lerde küçük üreticilere ve MKOBİ'lere fiilen fayda sağlamak için VSS'nin benimsenmesi için gerekli koşulların bir analizini yürüttü ve VSS'nin benimsenmesine dahil olan çeşitli aktörlerin hedeflerini karşılamak.