Dünyada Tarım ve Gıda İhracat DurumlarıTarımsal katma değer değişik tanımlara göre dünya GSYH’sının % 3-% 6’sını oluşturmaktadır. Türkiye’de de 1970’lerde % 30 olan bu oran günümüzde % 8’e düşmüştür. Toplam GSYH’nın % 78’ini üreten 20 ülke, tarımsal GSYH’nın da % 56’sını oluşturmaktadır.Dünyanın18’inci büyük ekonomisi olan Türkiye, tarımsal katma değerde 9’uncu sıraya yükselmektedir.Dünyada 800 milyonun üzerinde nüfus yaşamını idame ettirebilmek için gerekli enerjiyi sağlayacak düzeyde bile beslenememektedir. Enerji gereksinimini çalışabilecek düzeye yükseltirsek bu sayı dünya nüfusunun % 17.5’ine karşılık gelen 1.25 milyar kişiye varmaktadır. Gıda güvenliği olmayan nüfusun büyük bir bölümü gelişmekte olan ülkelerde, onun da büyük bir kısmı Asya ve Afrika’da yaşamaktadır.Son 40 yılda dünyada toplam dış ticaret yaklaşık 60 kat artarken, tüm kısıtlara rağmen tarımsal dış ticaret 25 kat artmıştır. Tarımın, dış ticaret içindeki öneminde azalma yönündeki görünümü, aslında dış ticaretin ve katma değerin tarım ihracatı olarak sınıflandırılan işlenmemiş tarım ürünlerinden işlenmiş tarım ürünlerine kayışından kaynaklanmaktadır. Nitekim son 25 yılda tarım ürünleri ihracatı 5.5 kat artarken, gıda ürünleri ihracatı 7 kat, giyim ihracatı 10 kat artış göstermiştir.ABD, Hollanda, Almanya, Brezilya ve Çin dünyanın en büyük tarım ürünü ihracatçılarıdır. Bu 5 ülkenin toplam tarım ürünleri ihracatı içindeki payı % 30’u aşmaktadır. Dünyanın en büyük ithalatçıları Çin, ABD, Almanya, Japonya ve Fransa’dır. Bu 5 ülke dünya toplam ithalatının% 40’ını gerçekleştirmektedir.Dünyada Tarım-Gıda GündemiSon on yılda tarımın gündeminde olan konular arasında, yüksek verim kaygısı içinde unutulan aile işletmeciliği, tarımda kadın, sürdürülebilir ve yeşil tarım gibi konular; besin arzı odaklı gıda güvenliğinin su ve gıda güvenirliliği, sağlık gibi yaşam kalitesini artırıcı unsurlar ile besleyici özelliklerinin zenginleştirilmesine ilişkin konular; uzun dönemde gıda üretimini sınırlayabilecek olan iklim değişikliği, biyoyakıt gibi gelişmeler, tarım ve tarım dışında gelişen ekonomik kriz ve fiyat istikrarsızlığı gibi küresel gelişmeler ve son olarak tarımda yeni teknolojik atılımlar için araştırma ve geliştirme, bilgi ve iletişim teknolojilerinin önemi vurgulanmaktadır.Gıda güvenliğinde, sorunun üretimde değil, üretilenin dağılımında olduğu vurgulanırken, doğal kaynakların hızla sınırına gelindiği dünyamızda hoyratça yaygın tarımsal kullanmak yerine sürdürülebilir ve besin değeri yüksek tarım hedeflenmesi gerektiği söyleniyor. Aynı zamanda yüksek arz ve verimlilik önünde engel olarak görülen küçük ölçekli aile işletmelerinin bazı durumlarda desteklenmesi gerektiğine işaret ediliyor.Dünyada Tarım-Gıda Dış Ticaretinin GündemiDünya mal ve hizmet ticaretinde tarım mallarının düşük payına rağmen, tarım her türlü dış ticaret müzakerelerinde başköşeyi kapmakta, tarım mallarında verilecek tercihlerde anlaşmak zaman ve gayret istemektedir.Dünya Ticaret Örgütü’nün kuruluşunu ve tarım dahil birçok alanda anlaşmayı içeren Uruguay Turu, tarım ve gıda konusunda uzlaşmada zorlanılması nedeniyle on yıl sürmüştür. İkili veya çok taraflı dış ticaret müzakerelerinde tarım-gıda tarafının zorlu geçmesinin arkasında birbiriyle etkileşen üç ana unsur yatmaktadır.İlk neden, ülkelerin gıda güvenliğini sağlamak konusunda kararlılıklarıdır. İkinci neden, gelişmekte olan ülkelerde tarım malları ihracatının kırsal ve genel ekonomik gelişmeye etkisi yıllar geçtikçe azalmasına rağmen, önemini uzun süre muhafaza edecek olmasıdır. Son yıllarda, gıda ve içecek endüstrisinde ivme kazanan küreselleşme üçüncü neden olarak belirlemektedir.Ticareti geliştirmek amacıyla ikili veya bölgesel tercihli ticaret anlaşmaları (TTA) eskiden beri yaygın bir şekilde kullanılmaya çalışılmaktadır. Bu anlaşmaların bir kısmı yakın coğrafyadaki bölgesel ticareti geliştirmeye yönelik olarak yapılırken, diğerleri ise gelişmiş ülkeler tarafından gelişmekte olan ülkelere genellikle ürün temelinde verilmiş tek taraflı tercihlerden oluşmakta- dır.Her iki türden tercihli ticaret anlaşmaları, üçüncü ülkelerin ihracatını etkileyebilir. Mega Bölgesel TTA’lar içinde en büyüğü olan TTIP, hassas mal ve hizmetler dışında her türlü mal ve hizmet ticareti, yatırım ve devlet alımlarında karşılıklı olarak piyasaya erişiminin artırılmasını hedeflemektedir. Anlaşmanın en can alıcı olması beklenen parçası ise her türlü “düzenlemelerdeyeni ve yenilikçi yaklaşımda” yatmaktadır.
EKONOMİ
12 Haziran 2017 - 00:08
Güncelleme: 13 Mart 2023 - 18:32
Dünya Genelinde Tarım ve Gıda Sektörü
Dünyada Tarım ve Gıda İhracat Durumları Tarımsal katma değer değişik tanımlara göre dünya GSYH’sının % 3-% 6’sını oluşturmaktadır. Türkiye’de de 1970’lerde % 30 olan bu oran günümüzde % 8’e düşmüştür. Toplam GSYH’nın % 78’ini üreten 20 ülke, tarımsal GSYH’nın da % 56’sını oluşturmaktadır.
EKONOMİ
12 Haziran 2017 - 00:08
Güncelleme: 13 Mart 2023 - 18:32
İlginizi Çekebilir