Gelişmekte olan piyasalar 2017'de parlak günler geçirdi. Küresel ekonomide senkronize büyüme, gevşek para politikalarının devam etmesi, şirketlerin bu pazarlarda yüksek gelir açıklaması yatırımcının gelişen ülke piyasalarına yönelmesine neden oldu. MSCI gelişen ülkeler endeksi yılbaşından bu yana yüzde 30'dan fazla yükseldi. Bu piyasalara sermaye akışı son iki yılın en yüksek seviyesinde. Gelişen ülke varlıklarının Fed'in faiz artışlarına karşı artık daha dayanıklı olduğu belirtiliyor. Ancak yatırımcılar 2017 iyi geçmesine karşın en ufak bir gelişmenin piyasalarda işlerin kötü gitmesine neden olabileceğini biliyor ve piyasalarda oynaklığı tetikleyebilecek riskleri dikkatle izliyor.18 gelişmekte olan ülkede seçim var
Gelişen piyasaların son 12 ayda kaydettiği hızlı yükselişe rağmen, bu ülkelerin kredi notları Uluslararası Finans Enstitüsü'nün verilerine göre 2010'dan bu yana en düşük seviyelerde geziyor. S&P'ye göre bu yıl Çin, Güney Afrika ve Türkiye'nin kredi notlarının aşağı çekilmesinin yanında, sadece üçüncü çeyrekte 43 kurumun notu da düşürülürken sadece 16 şirketin notu yükseldi. Reytingler, kredi derecelendirme kuruluşlarının, birçok gelişen ülkenin yüksek borçlarını sürdürülebilirliği konusunda endişeleri olduğuna işaret ediyor. Ülkelerin bütçe ve cari açıklarının 2018'de yatırımcı için sıkıntı oluşturabileceği uyarısı yapılıyor. Ayrıca gelişen ülkelerde yatırım görünümü bozabilecek bir diğer risk de politik gelişmeler. 2018'de 18 gelişmekte olan ülkede seçim yapılacak ve sonuçlar yatırımcının kararları üzerinde etkili olabilir.Analistlere göre 2018'de yakından takip edilmesi gereken ve piyasalar üzerinde baskı oluşturabilecek gelişmekte olan ülkelerin bazıları şöyle:■ RUSYA: Başkan Vladimir Putin'in mart ayında yapılacak seçimlerden zaferle çıkacağına kesin gözüyle bakılıyor fakat Rusya'nın Batı ile ilişkileri bozulmuş durumda, ABD'nin yaptırımları ülkenin borçlarını kapsayacak kadar genişletildi. Yabancıların Rus tahvillerini elden çıkarabileceği belirtilirken, Bank of America Merrill Lynch, bu olayı 2018'in potansiyel şoklarından biri olarak görüyor. Bunun gerçekleşmesi halinde rublenin değerinde sert gerileme öngörülüyor.■ MEKSİKA: Temmuz ayındaki seçimlerde sol kanattaki Andres Manuel Lopez Obrador'ın iktidara gelmesi bekleniyor. 'Irkçı, hegemonyacı' baskıları kabul etmeyeceğini söyleyen Obrador döneminde, NAFTA yüzünden Trump ile bozulan ilişkilerin daha da kötüleşmesinden endişe ediliyor. Meksika ihracatının yüzde 80'ini ABD'ye yapıyor. Meksika Pezosu'nun ve tahvillerinin 2018'De daha fazla baskı hissedeceği uyarısı yapılıyor.■ VENEZUELA: Petrol zengini Güney Amerika ülkesini 2018'de zor günler bekliyor. 60 milyar dolarlık borcunu yapılandırmayı çalıştı ancak geri ödemelerini sürdürüyor. Ülkenin petrol ihracatının yüzde 90'ını yapan enerji şirketi PDSVA'nın üretiminde önemli bir kayıp var. Üretimin daha da düşmesi halinde Caracas'ın ifl as bayrağı çekeceği kaygısı hakim. Analistler yakında bir dönemde borçları yapılandırılmasında önemli bir adım atılmasını beklemiyor.■ GÜNEY AFRİKA: İktidardaki ANC'nin başına gelen işadamı Cyril Ramaphosa'nın ülkenin bir sonraki başkanı olmasına kesin gözüyle bakılıyor. 2018, Ramaphosa'nın ekonomiyi canlandırmak, istihdam yaratmak, bütçedeki delikleri kapatmak amacıyla atacağı hamleler açısından önemli. Moody's ülkenin notunu çöplük seviyesine indirebilir. Bu da randın değer kaybetmesi, milyarlarca doların ülkeden çıkması anlamına geliyor.■ UKRAYNA: IMF'den 8.4 milyar dolar kredi aldı ancak taksitlerin devamı ülkenin reformlarına bağlı. Emeklilik sistemi ve kumu kuruluşlarının yapılandırılmasının durma noktasına gelmesi kreditör Batı ülkelerinin tepkisini çekiyor. Morgan Stanley, IMF Programı sona ermeden önce Ukrayna'nın reformlara bağlı olduğunu göstermesi açısından 2018'ın son bir sınav olacağını belirtiyor.■ LÜBNAN: Mayıs ayında neredeyse son 10 yılın ilk yasama seçimleri yapılacak. Suni Suudi Arabistan ve Şii İran arasında kalan Lübnan'da seçimlerin siyasi sonuçları dikkatle izlenecek. Körfez ülkelerinden gelen işçi dövizlerine bağımlı bir ekonomisi olan Lübnan, Riyad'ın ekonomik yaptırımlarına maruz kalırsa ciddi bir sıkıntıya düşebilir. Bu da dinar- dolar bandı üzerinde baskı yaratabilir. Ülkenin büyük cari açığı da analistlere göre endişe kaynağı.En büyük fırsatlar Asya ülkelerindeMSCI endeksine göre gelişmekte olan piyasalar iki yıldır gelişmiş ülke piyasalarından daha iyi kazandırıyor. Yatırımcı da bu kazançlarını nasıl devam ettirebileceğini merak ediyor. Templeten Gelişen Piyasalar Grubu'nun 2018 görünümü raporuna göre Asya, gelişmekte olan piyasalar içinde 'en heyecan verici' bölge. Raporda, Çin'den Güney Kore, Hindistan'dan Tayvan ve Endonezya'ya kadar birçok ülkenin fırsatlar sunduğu belirtiliyor. Latin Amerika'da ise reformlara ağırlık veren Brezilya ve Arjantin yatırım yapılabilecek ülkeler arasında gösteriliyor. Templeton analistleri Afrika ve diğer kıtalardaki 'sınır piyasaların da' fırsatlar barındırdığını söylüyor ancak bu piyasaların özellikle gelecek beş yıllık süre zarfında uzun vadeli yatırımlar olarak değerlendirilmesini tavsiye ediyor.* AK Parti'den Bitcoin Raporu (HaberTürk)AK Parti, Bitcoin gibi şifreli paraları mercek altına alan bir çalışma yaptı. Sanal paraların takibinin, vergilendirilmesinin ve arzının mümkün olmadığı kaydedilen çalışmada, “Kripto paralara ilişkin en büyük risk, bu paraların kullanımının kara para işlemlerine açık olması dolayısıyla devletler tarafından yasaklanmasıdır” denildi.Gazete Habertürk'ten Volkan Yanardağ'ın haberine göre raporda, bu tür paraların bir anda çok büyük değer kaybedebileceği, bu paralara el konulmasının da zor olduğu vurgulandı.“Kripto para, Bitcoin ve Blockchain” başlıklı raporda şu ifadeler yer aldı:SANAL PARA: Kripto para, internet aracılığıyla kullanılan hiçbir merkezi otoriteye ya da aracı kuruma bağlı olmayan sanal para birimini ifade ediyor. Kripto paralar ancak belirli şifreler kullanılarak yerleştirildiği sanal cüzdanlardan yine şifreler aracılığıyla çıkarılıp kullanılabildiği için bu adı taşıyorlar. Kripto para birimleriyle kişiler ya da kurumlar tıpkı gerçek parayla yaptıkları gibi harcama yapabiliyor ya da para kabul edebiliyorlar.BASILI DEĞİL: Sanal olmaları yalnızca bilgisayar sisteminde kayıtlı olmasından kaynaklanıyor. Yani bu para birimleri dolar, Euro, TL gibi basılı halde fiziksel olarak bulunmuyor. Değeri, kullanıcıların onu bir değiş tokuş aracı olarak kabul etmelerinden ya da bir emtia gibi görmelerinden kaynaklanıyor.DİYANET FETVASI: Diyanet İşleri Başkanlığı’nın Bitcoin ile ilgili fetvasına da yer verilen çalışmada, Diyanet’in bu tür paraları kullanmayı caiz bulmadığı anımmsatıldı.KİME AİT OLDUĞU BİLİNEMİYORPara basımı ve arzının devletlerin elinde bulunduğunu düşünürsek, sanal paraların takibi, vergilendirilmesi ve arzının yapılamaması devlet düşüncesine ters bir uygulamadır. Kripto paralara yönelik en büyük risk, bu paraların kullanımının kara para işlemlerine açık olması dolayısıyla devletler tarafından yasaklanmasıdır. Bir anda çok büyük değer kayıpları yaşayabilir. Ayrıca kime ait olduğu bilinmediği ve bir merkezi otorite tarafından izlenip değerlendirilmediği için kripto paralar ile açılmış hesapların dondurulması, bu paralara el konulması çok zordur.* Konut Satışları 10 Milyar TL Azaldı (Dünya)Leyla İLHANİstanbul, Antalya ve Bursa’da yer alan 16 farklı projede 23 bin 400 konutluk portföye ulaşan Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, sektörün 2017’de 1 milyon 400 bin liralık konut satışı hedefini tutturmanın sevincini yaşadığını vurguladı.Ancak faiz artışlarının yüzde 1’in üzerine çıkmasının sektörü olumsuz etkilemeye başladığını kaydeden Elmas, “Bankaların konut kredisi vermek istememeleri de sektörü ekim ayından itibaren olumsuz etkilemeye başladı. Sadece kredi kartının bir taksidini ödemediği için kredisi red ediliyor. Ya da başvuru süreçleri uzatılıyor. Eskiden 1 haftada sonuçlanan başvurular şimdi 1.5 aya yayılmış durumda. Bankaların bu tutumu nedeniyle sektörün cirosu 10 milyar TL düştü. Şayet krediler verilseydi belki 1 milyon 400 bin konut yerine 1 milyon 450 bin adet konut satışı gerçekleştirirdik” dedi.2018 yılında ise sektörün 1 milyon 450 bin ile 1 milyon 475 bin adetlik satış yapmasını beklediklerini ifade eden Elmas, maliyetlerdeki yüzde 22’lik artışın da 2018’de konut fiyatlarına yansımasını beklediklerini kaydetti.Sur Yapı tarafından düzenlenen yıllık değerlendirme toplantısında konuşan Elmas, 2017 yılında 16 projede 23 bin 400 konutluk bir porföye ulaştıklarını belirterek, “2017 içinde 14 satış noktasında düzenlediğimiz Olur Olur Bal Gibi Olur, Aynen Öyle ve Mutlu Evler Türkiye gibi 16 projede 1800 konut ve dükkan sattık. Ayrıca 2017’de 6 yeni projemizin dışında Antalya’da yatırım tutarı 8 milyar TL olan 19 bin konutluk Türkiye’nin en büyük kentsel dönüşüm projesini aldık. Böylece 2017’de grubumuzun konut, AVM ve enerji alanında yatırımlarının dahil edilmesiyle bir önceki yıla göre ciromuzu iki kat büyüterek 1,2 milyar TL’lik ciro elde ettik” dedi. Elmas, 2018 yılında ise 1 milyar TL’si Antalya projesinden olmak üzere 1.7 milyar TL ciro hedefl ediklerini açıkladı.İki yeni projeyi satışa çıkarıyor
2018’in kendileri için üretim ve satış yılı olmasına rağmen gelecek yıl biri Ümraniye diğeri de Sancaktepe’de olmak üzere iki yeni projeyi satışa çıkaracaklarını aktaran Elmas, “250 konut ve dükkanlardan oluşan bu projelerimizin yatırım tutarı 750 milyon TL olacak. Özellikle Ümraniye projemizde gelen talep nedeniyle büyük dairelere yer verdik. Bu nedenle 2+1 daire tipleri bile çok az” diye konuştu.4 AVM’de 32 milyon kişi ağırladık
Sur Yapı’nın, perakende sektöründe büyümeye devam ettiğinin altını çizen Elmas, sözlerini şöyle sürdürdü: "Sur Yapı, 2017 yılının Haziran ayında Bursa’da yer alan Marka AVM projesini hizmete açtı. 2017 yılında Axis Kağıthane, Metrogarden, Axis İstanbul ve Marka AVM’de yaklaşık 32 milyon misafir ağırladı. Perakende sektöründe çalışmalar 2018 yılında da devam edecek. Çekmeköy-Sancaktepe ve Ümraniye’nin kesişim noktasında yer alan Metrogarden AVM’yi büyütme projesi hayata geçiyor. Sur Yapı ayrıca Antalya ve İzmir’de önümüzdeki yıllarda geliştireceği iki yeni AVM projesi üzerinde çalışmalarını sürdürüyor.”Sur Şirketler Grubu bünyesinde faaliyet gösteren Sur Enerji’nin de yatırımlar çerçevesinde büyüdüğü bir yılı gerisinde bıraktığını belirten Elmas, şu bilgileri verdi: “2017’de Mersin’de yer alan Elmalı RES santrali devreye alındı. 2018 yılının ilk çeyreğinde ise Kurtini RES santralinin devreye alınması planlanıyor. Sur Enerji, inşası devam eden diğer enerji projelerini 2019 yılında hayata geçirmeyi hedefl iyor. 2018 yılında yenilenebilir enerji kaynaklarından üreteceğimiz enerji ile 25-30 bin konutun yıllık enerji tüketimine karşılık üretim yapacağız.”200 milyon TL’lik sertifika ihracı yapacak
Altan Elmas, 2018 yılında alternatif finans modellerinin gelişeceğine dikkati çekerek, “Özellikle gayrimenkul sertifikalarının daha aktif kullanıldığı bir yıl olacak. Sur Yapı olarak en az 2-3 projemizde 200 milyon TL’lik sertifika ihracı düşünüyoruz. Antalya’daki kentsel dönüşüm projemiz ve İstanbul’daki 2 projemizde bu uygulamayı denemeyi düşünüyoruz” bilgisini verdi.* 2018'de Uygulanabilecek Maksimum Emir Değerleri Borsa İstanbul, 2018 yılının ilk yarısında pay bazında uygulanacak olan maksimum emir değerlerini belirledi.Konuya ilişkin Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada şu bilgiler verildi:"Borsamız Pay Piyasası’nda işlem görmekte olan sıralara gönderilen limit, piyasa, piyasadan limite, dengeleyici, kısmi görünme koşullu emirlerde ve kotasyonlarda, maksimum emir değeri sınırı (maksimum TL kuralı) uygulanmaktadır. Bu kurala göre bir sıraya bir seferde yollanan emrin veya kotasyonun TL değeri belirlenen sınırı geçememektedir.Pay piyasası genelinde emirlerde ve kotasyonlarda uygulanan maksimum emir değeri sınırı, payların işlem hacmi, piyasa değeri gibi likidite durumunu ifade eden göstergeler kullanılarak farklılaştırılmaktadır.Buna göre yapılan gruplamada tüm paylar temelde günlük ortalama işlem hacmi ve piyasa değeri ile yapılan sıralamaya dayanarak 6 farklı gruba ayrılmış ve her grup için farklı bir maksimum emir değeri belirlenmiştir.Grup 1: Maksimum emir değeri 4 milyon TL.
Grup 2: Maksimum emir değeri 3 milyon TL.
Grup 3: Maksimum emir değeri 2 milyon TL.
Grup 4: Maksimum emir değeri 1 milyon TL.
Grup 5: Maksimum emir değeri 0,5 milyon TL.
Grup 6: Maksimum emir değeri 0,1 milyon TL.İşlem gören tüm paylar 6 ayda bir, son 6 aylık verilerle yeniden değerlendirilerek, her pay için belirlenen maksimum emir değeri sınırı en az iki gün önceden duyurularak ocak ve temmuz aylarında yürürlüğe girmek üzere güncellenir.Borsamız pay piyasasında yeni işlem görmeye başlayacak olan bir pay sırasının maksimum emir değeri, pay piyasası bölümü tarafından resen belirlenir.Varant ve sertifikalar için maksimum emir değeri 1 milyon TL olarak uygulanır.Tüm borsa yatırım fonları (.F) için maksimum emir değeri 3 milyon TL olarak uygulanır.Temerrüt ve resmi müzayede sıraları için maksimum emir değeri 1 milyon TL, birincil piyasada (.BE ve .HE sıralarında) 100.000 TL olmakla beraber pay piyasası bölümü tarafından satışı/alışı talep edilen miktara göre farklı belirlenebilir.Yeni pay alma hakkı kuponlarının (.R) maksimum emir değeri ilgili pay sırasının maksimum emir değeri ile aynıdır.Orta nokta emirlerinin, ağırlıklı ortalama fiyat (AOF) emirlerinin ve özel işlem bildiriminin sınırlarında bu kurala bağlı bir değişiklik yapılmamıştır"* AVM 1.36 Milyar TL'ye Satıldıİstanbul Uluslararası Finans Merkezi projesi sınırları içinde yer alan en büyük özel gayrimenkul projesi Metropol İstanbul’daki alışveriş merkezi satıldı.Emlak Konut GYO tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) yapılan açıklamada, Metropol İstanbul projesinde toplam 103 bin 20,33 metrekare brüt satılabilir alana sahip 471 adet bağımsız bölümden oluşan AVM'nin KDV dahil 1 milyar 361 milyon 898 bin TL bedelle satıldığı bildirildi.473 MİLYON LİRASI 27 TAKSİTLEAçıklamada, söz konusu satışın Emlak Konut payı tutarının KDV dahil 587 milyon 658 bin 987 TL olduğu, Emlak Konut payının 114 milyon 347 bin 500 TL'sinin peşin, kalan 473 milyon 311 bin 487 TL'nin 27 eşit taksitte tahsil edileceği aktarıldı.Geçtiğimiz günlerde İstanbul Anadolu yakasının simge AVM'lerinden biri olan İçerenköy Carrefour AVM de satılmıştı.City’s ve Meydan İstanbul AVM’lerinin de sahibi olan Gülaylar Grup şirketi İstanbul Gayrimenkul Yatırım, İçerenköy Alışveriş Merkezi'ni Avrupalı fon Aerium’a bağlı Bainbridge Holding’ten 1.2 milyar TL karşılığında almıştı.
Altan Elmas, 2018 yılında alternatif finans modellerinin gelişeceğine dikkati çekerek, “Özellikle gayrimenkul sertifikalarının daha aktif kullanıldığı bir yıl olacak. Sur Yapı olarak en az 2-3 projemizde 200 milyon TL’lik sertifika ihracı düşünüyoruz. Antalya’daki kentsel dönüşüm projemiz ve İstanbul’daki 2 projemizde bu uygulamayı denemeyi düşünüyoruz” bilgisini verdi.* 2018'de Uygulanabilecek Maksimum Emir Değerleri Borsa İstanbul, 2018 yılının ilk yarısında pay bazında uygulanacak olan maksimum emir değerlerini belirledi.Konuya ilişkin Borsa İstanbul'dan yapılan açıklamada şu bilgiler verildi:"Borsamız Pay Piyasası’nda işlem görmekte olan sıralara gönderilen limit, piyasa, piyasadan limite, dengeleyici, kısmi görünme koşullu emirlerde ve kotasyonlarda, maksimum emir değeri sınırı (maksimum TL kuralı) uygulanmaktadır. Bu kurala göre bir sıraya bir seferde yollanan emrin veya kotasyonun TL değeri belirlenen sınırı geçememektedir.Pay piyasası genelinde emirlerde ve kotasyonlarda uygulanan maksimum emir değeri sınırı, payların işlem hacmi, piyasa değeri gibi likidite durumunu ifade eden göstergeler kullanılarak farklılaştırılmaktadır.Buna göre yapılan gruplamada tüm paylar temelde günlük ortalama işlem hacmi ve piyasa değeri ile yapılan sıralamaya dayanarak 6 farklı gruba ayrılmış ve her grup için farklı bir maksimum emir değeri belirlenmiştir.Grup 1: Maksimum emir değeri 4 milyon TL.
Grup 2: Maksimum emir değeri 3 milyon TL.
Grup 3: Maksimum emir değeri 2 milyon TL.
Grup 4: Maksimum emir değeri 1 milyon TL.
Grup 5: Maksimum emir değeri 0,5 milyon TL.
Grup 6: Maksimum emir değeri 0,1 milyon TL.İşlem gören tüm paylar 6 ayda bir, son 6 aylık verilerle yeniden değerlendirilerek, her pay için belirlenen maksimum emir değeri sınırı en az iki gün önceden duyurularak ocak ve temmuz aylarında yürürlüğe girmek üzere güncellenir.Borsamız pay piyasasında yeni işlem görmeye başlayacak olan bir pay sırasının maksimum emir değeri, pay piyasası bölümü tarafından resen belirlenir.Varant ve sertifikalar için maksimum emir değeri 1 milyon TL olarak uygulanır.Tüm borsa yatırım fonları (.F) için maksimum emir değeri 3 milyon TL olarak uygulanır.Temerrüt ve resmi müzayede sıraları için maksimum emir değeri 1 milyon TL, birincil piyasada (.BE ve .HE sıralarında) 100.000 TL olmakla beraber pay piyasası bölümü tarafından satışı/alışı talep edilen miktara göre farklı belirlenebilir.Yeni pay alma hakkı kuponlarının (.R) maksimum emir değeri ilgili pay sırasının maksimum emir değeri ile aynıdır.Orta nokta emirlerinin, ağırlıklı ortalama fiyat (AOF) emirlerinin ve özel işlem bildiriminin sınırlarında bu kurala bağlı bir değişiklik yapılmamıştır"* AVM 1.36 Milyar TL'ye Satıldıİstanbul Uluslararası Finans Merkezi projesi sınırları içinde yer alan en büyük özel gayrimenkul projesi Metropol İstanbul’daki alışveriş merkezi satıldı.Emlak Konut GYO tarafından Kamuyu Aydınlatma Platformu'nda (KAP) yapılan açıklamada, Metropol İstanbul projesinde toplam 103 bin 20,33 metrekare brüt satılabilir alana sahip 471 adet bağımsız bölümden oluşan AVM'nin KDV dahil 1 milyar 361 milyon 898 bin TL bedelle satıldığı bildirildi.473 MİLYON LİRASI 27 TAKSİTLEAçıklamada, söz konusu satışın Emlak Konut payı tutarının KDV dahil 587 milyon 658 bin 987 TL olduğu, Emlak Konut payının 114 milyon 347 bin 500 TL'sinin peşin, kalan 473 milyon 311 bin 487 TL'nin 27 eşit taksitte tahsil edileceği aktarıldı.Geçtiğimiz günlerde İstanbul Anadolu yakasının simge AVM'lerinden biri olan İçerenköy Carrefour AVM de satılmıştı.City’s ve Meydan İstanbul AVM’lerinin de sahibi olan Gülaylar Grup şirketi İstanbul Gayrimenkul Yatırım, İçerenköy Alışveriş Merkezi'ni Avrupalı fon Aerium’a bağlı Bainbridge Holding’ten 1.2 milyar TL karşılığında almıştı.