Türkiye'den Notlar
Toplantıda INF (Ortan Menzilli Nükleer Kuvvetler) Antlaşması ve Rusya'ya yönelik alınacak önlemler/yaptırımlar, ülkelerin savunma harcamaları, Afganistan, İŞİD ve ortak bir uzay politikasında karar alınması amaçlanaıyor.
Bir taraftan da kendime sormadan edemiyorum. Avrupa'nın ısınmasının büyük bölümünü Rusya sağlıyor. Sonra AB gidip Rusya'ya ambargo koyuyor veya ambargo süresini uzatıyor. Traji komik bir durum.
* NATO toplantısı Türkiye açısında sıcak geçebilir. Doğu Akdeniz'de işlerin iyicene ısınmasıyla Yunanistan, NATO'dan destek alarak, Türkiye'nin üzerine gidebilir (Hulusi Akar). Türkiye ve Rusya yakınlaşması da NATO tarafından göz ardı edilmeyebilir.
* İmamoğlu Türkiye siyasetinde ne anlam ifade ediyor ?
- CHP prototipiyle örtüşmeyen bir portre
- Farklı kesimlere faklı hitap
- Erdoğan'ın geçmişiyle benzerlikler
- "Mahalleler" birbirine açıldı
- "Gezi ruhu"ndan farklı
- "Öğrenilmiş" muhalefette kalma çaresizliğini aştı
* ABD'li milyarderler, zenginlerden daha fazla vergi alınmasını destekleyen "servet vergisi" içerikli bir mektubu ABD'li başkan adaylarıyla paylaştı. Bu durum ABD'de gelir eşitsizliğini azaltabilir. Bence her ülkenin zenginlerinden alınması gerekmektedir.
Böylece faiz ve rant geliri yerine zengin kesim istihdam sağlayan yatırımlar yaparak daha fazla kazanmaya teşvik edilebilir.
* TCMB'den önümüzdeki aylarda 200-250 baz puan (%2.00 - %2.50) faiz indirimi gelebilir. Merkez Bankası faiz indirimi sinyalini bir önceki toplantısında vermişti. Ekonomi çok ısınmış ve enflasyon yeni yeni kontrol altına alınmışken (yaz efekti çok büyük etken) kışı görmeden sadece FED ve AMB faiz indiriyor diye faizler aşağıya çekmeyi ben doğru bulmuyorum.
Özellikle önümüzde S-400 belirsizliği varken böyle bir adımın ekonomiye iyi gelmeyeceğini, en azından S-400 krizinin çözülmesi gerektiğini düşünüyorum.
* Financial Times'da yer alan bir habere göre Sn. Erdoğan'ın damadı Berat Albayrak'ın ekonomin başından çekilmesi gerekiyor. Halefi olarak ta yurt dışından para/fon bulabilen ve yapısal reformlara ağırlık veren birinin getirilmesi gerektiğini savunuyor.
- Türkiye artık "yapısal reformları" sadece sıcak para gelicek diye açıklamaktan vazgeçmeli uygulamaya dökmek zorundadır. -
* Bütçe açığını tamamlamak için zamlar yapılmaya başladı. Dünkü notlarım da dediğim gibi yapılan zamlar bütçe kalemine ek gelir bulma adımlarıdır. Ekonominin kötü gittiği bir dönemde bu kadar zam yapılması GSYİH'daki hanehalkı harcamalarını ters yönde etkileyebilir. Bütçeyi toparlamak için köklü ve yapısal değişimler yapılması gerekmektedir.
* OSAKA zirvesine yakın ABD İstanbul Başkonsolosluğu çalışanı serbest bırakıldı. Bunun sadece ABD'nin lehine yapılmış bir hareket olduğunu düşünüyorum. Sn. Erdoğan, Trump'la yapacağı ikili görüşmesinde bu tür adımlarını kullanabilir. Fakat, durum S-400 krizini değiştirmeyecektir.
* FED Başkan'ı Powell, ABD ekonomisine yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını belirtti. Bu açıklama ise politika yapıcılar arasında faiz indirimi için zeminin güçlenmesine neden oldu. Dünya'nın resesyona doğru gitmesinde ABD - Çin arasında gerilimin payı büyük. Ben bu durumun OSAKA zirvesinde yumuşayacağını düşünüyorum. İşin ucunda Amerikan şirketlerinden gelen "yavaşlama" uyarısı Trump'ın göz ardı edemeyeceği bir durumdur. Bu durum gerçekleşirse FED "beklemeyi" tercih edebilir. Gerçekleşmemesi durumunda ise "resesyon" görünümüne yönelik bir hareket görmedikçe faiz hamlesini de kullanmayabilir. Gerilimin yumuşamayıp devam etmesi durumunda başta ABD ve Çin olmak küresel ekonomi iyicene durgunluğa girebilir.
* Sabah saatlerinde Asya endeksleri/piyasaları ticaret geriliminin etkisiyle düşüş yaşadı. Döviz verdiği bütün kayıpları geri alırken altın güne gerileyerek başladı. Dövizde yaşanan yükselişin sebebi NATO ve OSAKA zirvesinin yakınlaşması olabilir. Altında ise kar satışlarının etkili olduğunu düşünüyorum. Türkiye'nin 2 yıllık faizi %18.65 seviyesine gerilemeye devam ederken 10 yıllık faizi %15.95'e yükselmiş durumda. Türkiye tahvilleri için de durumun karışık olduğunu söyleyebiliriz. CDS primi 411.38 seviyesine doğru güç kaybetmeye devam etti.
* Reform paketi meclis gündeminse sevk edildi. Her ne kadar destekleyici bir paket olsa da içinde yer alan başlıklar;
- Toplu sözleşmeler
- BES ile entegre kıdem
- Hal yasası
olarak biliniyor.
--
Can İlker Ekonomist Makro Araştırmacı / Stratejist