Futbolda Öğrenen Organizasyonlar Kuramı
Atalarımız “Bilmemek ayıp değil, öğrenmemek ayıp ” demiş. Günümüz de öğrenme süreci, beşikten mezara kadar devam etmektedir. Teknoloji geliştikçe, bilgiye ulaşma araçları gelişmekte ve çoğalmakta, süresi gittikçe azalmaktadır. Bu gün artık sadece insanlar değil aynı zamanda kurumlar, şirketler, dernekler kulüpler ve organizasyonlarda öğrenme sürecini yaşamaktadırlar
Yönetim ve organizasyon biliminde, kurumlar açısından öğrenme kavramı ve önemi 1940’ların sonlarına doğru literatüre girmiştir. Peter Senge’in Beşinci Disiplin adlı kitabında öğrenen organizasyonları şu şekilde tanımlamıştır;
“Öğrenen organizasyon, kişilerin gerçekten arzu etkileri sonuçları elde etmek için kapasitelerini sürekli olarak geliştirdikleri; yeni, sınırları zorlayan düşünce şekillerinin ortaya atıldığı, insanların sürekli biçimde beraber öğrenmeyi öğrendikleri organizasyonlardır”
Sevgili hocamız, Rahmetli Prof. Dr. A. Faik İmamoğlu ve Doç. Dr. T. Osman Mutlu hocamızın ortaklaşa yazmış oldukları “Spor İşletmelerinde Öğrenen Organizasyon Uygulamalarının Örgütsel Performansa Etkisi” isimli makalede; Öğrenen organizasyonlar kavramını işletmeler açısından “Tüm dünyada başarılı işletmelerin birçoğu nitelikli işgücüne sahip olmayı, kendilerine rekabet üstünlüğü ve müşteri avantajı sağlayan bir araç olarak görmektedir. Söz konusu işletmelerin aynı zamanda kendi organizasyon yapıları itibariyle değişen dünya şartlarına göre de sürekli bir değişim içinde oldukları görülmektedir. Asıl hedefleri kar elde etmek olan işletmeler, faaliyet gösterdikleri alanda yer alan diğer işletmelerle sürekli rekabet etmek zorundadırlar. İşletmelerin bu rekabet ortamında ayakta kalabilmeleri için öğrenme yeteneklerini artırmaları gerekmektedir. Bu da ancak işletmelerde çalışan kişilerin etkili ve verimli öğrenmeleri sayesinde olabilir. Bu organizasyonların yönetim yapılarının ise; çalışanlarını öğrenmeye teşvik eden, bilgi paylaşımının olduğu, paylaşılan bir vizyona sahip olan, katılımcılığa dayalı ve personelini her konuda güçlendiren nitelikte olması beklenmektedir. Ayrıca esnek bir örgüt yapısının bulunması, yüksek düzeyde takım çalışması ve işbirliğine önem verilmesi, performans değerleme ve ödüllendirme sisteminin varlığı da çalışanların işletmeyle bütünleşmelerinin sağlanması açısından hayati önem arz etmektedir”. Şeklinde değerlendirmişlerdir.
Bu gün endüstriyel sporun kurumları, işletmeleri, şirketleri ve organizasyonları, faaliyetlerini, başarıya ve büyümeye odaklı olarak sürdürmeye çalışmaktadırlar. Özellikle profesyonel futbolun kurumları ve organizasyonları, kar amaçlı, gelir getirici, ürün ve hizmetler ortaya koymak için çaba göstermektedirler.
Günümüz profesyonel futbol yönetimleri, ahbap-çavuş ilişkilerinden uzak, kulaktan dolma,-babadan kalma gibi, geleneksel metot ve yöntemlerle yönetilmesinden öte, çağdaş yönetim ilke ve yöntemleri ile; Banka, şirket yönetimlerine benzer şekilde yönetilmektedirler.
Profesyonel futbol liglerinde faaliyet gösteren spor kulüplerinin, çağdaş yönetim ve ilkeleri çerçevesinde,
örneğin; Toplam Kalite Yönetimi ilkeleri ile değerlendirdiğimizde, stadyumdaki çimin kalitesi, bilet fiyatları, sponsorluk anlaşmaları, transferler, futbolcu ve teknik adamların özellikleri, o kulübün yönetilmesin, sportif başarısı ve ekonomik büyümesini çok yakından ilgilendirmektedir.
Öğrenen organizasyonlar kuramında; Kurumsal öğrenmenin bir bütün olarak görülmesinin en büyük amacı ve yararı, departmanlar ve çalışanlar arasında oluşan sinerjinin, kurumu pozitif yönde ileriye taşıyacak bir yapı haline getirebileceği inancıdır. İnsansız kurum olmayacağı bilincinden yola çıkarak, o kurumu, hızla değişen dünya düzeninde iç ve dış çevre dengesinde tutabilecek bilgi, birikim ve enerji faktörleri öğrenen organizasyonlardaki her bir birey tarafından sağlanması gerektiği de vurgulanmıştır.
Bu yüzden spor kulüplerinin sağlıklı yönetilmesi ve zarara uğramaması açısından çalışanları ve taraftarlarını, paydaşları ile içsel ve dışsal faktörleri, göz önünde bulundurmak durumundadırlar.
Birer öğrenen organizasyon olan, günümüz kurumlarının hem iç hem dış çevresi sürekli değişmekte, gelişmekte ve yenilenmektedir. Çevreyi oluşturan rekabet, yenilik, tüketici talepleri, hükümet politikaları, artan eğitilmiş ve ne istediğini bilen insan sayısı gibi ana unsurlar, kurumların gelişmeleri ve büyümeleri için değil, en azından oldukları yerde varlıklarını devam ettirebilmeleri için yeni stratejiler, yeni çalışma yöntemleri ve yeni çıktılar, yani mal veya hizmetler üretmelerini gerektirmektedir.
Dolayısı ile ; Endüstriyel futbolun önemli yapıları olan kulüpler taraftarlarının, takipçilerinin ve seyircilerinin beklentilerine cevap verebilecek yapılar oluşturmaları ve aynı zaman rekabet edebilecek, yetenek ve kabiliyete ulaşabilmeleri için, öğrenen organizasyonlar uygulamalarını benimseyerek, hayata geçirmeleri gerekmektedir.
Bunun için spor kulüpleri, yönetimleri, çalışanları, sporcuları ve teknik heyetleri, değişimin öncüsü olarak, kendilerini yenileyerek, eksik bilgilerini tamamlayarak, fark oluşturmaları ve bilgilerini ve eksikliklerini gidermek için sürekli ve etkili öğrenmeleri gerekmektedir. Günümüzde Profesyonel futbol kurum ve organizasyonlarının, İdari-Mali ve Sportif başarıyı sağlamaları için, çağdaş yönetim ilkelerinden olan “öğrenen organizasyonlar kuramını” öğrenmeleri ve uygulamaları kaçınılmazdır.
Kaynaklar
1- http://kaankarabulut.blogcu.com/ogrenen-organizasyonlar/7938311
2- http://kahramanmaras-sutcu-imam-universitesi.dergipark.gov.tr/download/article-file/107646