AVM’lerde dövizle kira ayaklanması
Hükümet dövizli kira uygulamasına son vermeye çalışırken, AVM sahiplerine göre, yapım esnasında kullanılan kredilerin döviz cinsinden temini bu uygulamayı gerekli […]
Hükümet dövizli kira uygulamasına son vermeye çalışırken, AVM sahiplerine göre, yapım esnasında kullanılan kredilerin döviz cinsinden temini bu uygulamayı gerekli kılıyor. Kim kaynaklar göre dükkanların %35, ötekilere göre %67’nde dövizle kira uygulaması var.TL’nin Temmuz’dan bu yana döviz karşısında hızla erimesi, aylık kira zamları tetikledi. Zaten ciro üretmekte güçlük çeken kiracılar çok şikayetçi. Bazı alışveriş merkezlerinde kiracıların isyan ettiği, diğerlerininde taşınma hazırlıkları yaptıkları haberleri var.AVM cirolarında yavaş artışAlışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği ile Akademetre Research tarafından ortaklaşa oluşturulan AVM Endeksi’nin Haziran ayı sonuçları açıklandı. Her ay düzenli olarak yayınlanan verilere göre ciro endeksi 2018 Haziran döneminde bir önceki yılın aynı ayı ile karşılaştırıldığında ve enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde yüzde 23,3 artış kaydederek 291 puana ulaştı.AVM’lerde kiralanabilir alan (m²) başına düşen cirolar Haziran 2018’de İstanbul’da 1.252 TL, Anadolu’da 1.015 TL olarak gerçekleşti. Türkiye geneli metrekare verimliliği ise Haziran 2018’de 1.110 TL’ye yükseldi. Metrekare başına düşen cirolarda, ikinci çeyrekte bir önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında ve enflasyondan arındırılmadan incelendiğinde yüzde 18,7’lik bir artış yaşandı. 2018 yılı ikinci çeyrekte metrekare verimliliği 996 TL oldu.Tuik’in Ağustos perakende sektörü güven anketi ise işlerin yaz aylarında bozulduğunu ifade ediyor:Tüm sektörel güven endeksleri Ağustos’ta düştü. Hizmet sektörü güven endeksi Temmuz’daki 91.9 düzeyinden Ağustos’ta 88.0 düzeyine gerilerken, perakende ticaret sektörü güven endeks 97.3 düzeyinden 93.4 düzeyine geriledi. İnşaat sektörü güven endeksi ise 77.1 düzeyinden 68.8 düzeyine geriledi.“Perakende ticaret sektörü güven endeksindeki bu düşüş; gelecek üç aylık dönemde ‘iş hacmi-satışların’ artacağını bekleyen girişim yöneticisi sayısının azalmasından kaynaklandı. Son üç aylık dönemde ‘iş hacmi-satışların’ arttığını ve ‘mevcut mal stok seviyesinin’ mevsim normallerinin altında olduğunu değerlendiren girişim yöneticisi sayısı ise arttı.“Perakende ticaret sektöründe bir önceki aya göre; iş hacmi-satışlar beklentisi endeksi yüzde 13.2 azalırken, iş hacmi-satışlar ve mevcut mal stok seviyesi endeksleri sırasıyla yüzde 1.4 ve yüzde 0.8 arttı.Cevahir AVM’de isyanŞişli’deki Cevahir Alışveriş Merkezi’nde (AVM) mağaza sahipleri dövizdeki artış nedeniyle kiralarını ödeyemez hale geldiklerini söylemeleri üzerine AVM yönetimi yüzde 20’lik ve 4 aylık güncel kur üzerinden indirim önerdi.Bu önerinin sorunlarına çözüm olmadığını söyleyen mağaza sahipleri, çözüm olarak kurların makul ve her iki tarafı da mağdur etmeyecek bir seviyeye çekilmesini ve uzun vadeye sabitlenmesini istedi.Hürriyet’ten Çetin Aydın’ın haberine göre AVM yönetiminin bu öneriye sıcak bakmaması üzerine kiracılarla AVM yönetimi arasında tartışma yaşandı. Mağaza sahipleri, AVM yönetiminin, Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın, alışveriş merkezlerinde, evlerde ve dükkanlarda dövizle kiralama ve satış dönemine son verecekleri yönündeki açıklamasını dikkate almasını istediler.Ünlü iş adamından kira tepkisi: Uzayda yaşıyor gibilerOrka Holding Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, yaptığı yazılı açıklamada döviz ile kiralama yapan yabancı fonların sahip olduğu bazı alışveriş merkezlerinin (AVM) son dönemde yaşanan kur artışlarına karşı duyarsız davrandığını, bu nedenle Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın “AVM’lerde dövizle kiralama ve satış dönemine son verilecek” açıklamasından büyük memnuniyet duyduklarını belirtti.‘Uzayda yaşıyormuş gibi davranıyorlar’Süleyman Orakçıoğlu, “Bir yıl içinde yüzde 80 artış gösteren bir avro ile karşı karşıyayız. Bu derece artan bir maliyeti dövizle mağaza kiralayan markalar karşılayamaz. Tüm bu gelişmelere rağmen sanki uzayda yaşıyormuş gibi davranan, son derece duyarsız yaklaşım sergileyen yabancı fonların sahip olduğu bazı AVM’ler söz konusu.” değerlendirmesinde bulundu.Kurlardaki artış nedeniyle ağustos ayı kiralarında yüzde 10’luk bir fark yaşadıklarını ancak eylül ayında ödenecek kiralarda bu farkın çok daha büyük olacağını vurgulayan Orakçıoğlu, “Ağustos ayındaki hareketliliği büyük olumsuzluk olarak görürken, eylüldeki fark çok daha büyük olarak karşımıza çıkacak. Yüzde 40’lara kadar varan bir artış söz konusu. Eylül ayında faturalar geldiğinde kim, hangi kurdan kirasını ödeyecek ve bu faturalar ödenemediğinde ne olacak?.” ifadelerini kullandı.Dolardan TL’ye geçilmesi durumunda kapanan AVM’ler olabilirAVM’lerin yüzde 60-70’inin dövizle kira aldığını söyleyen Alışveriş Merkezi Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Hulusi Belgü, “Bunun sebebi de bu AVM’lerin döviz ile borçlu olması. Bu durum nasıl dengelenecek. Berat Albayrak bu AVM’leri kapsam dışı tutacaklarına dikkat çekti. Bir diğer unsur da Türkiye’deki AVM’lere yabancıların 15 milyar dolar, yaklaşık 100 milyar TL’lik yatırımı var. Kaçmalarını istemeyiz. Bilakis perakendeciler yabancı yatırımcının Türkiye’ye daha fazla gelmesini ister” dedi. TL ile ticareti desteklediklerini aktaran Belgü, ancak piyasanın gerçeklerinin de düşünülmesi gerektiğini belirterek ekledi:“Gerçekleri TL’ye nasıl uyumlu hale getiririz onu konuşmalıyız.”Halen AVM’lerin doluluklarının yüzde 95 seviyesinde olduğunu belirten Belgü, “Ziyaretçi sayılarında da artış var. Bu kanunla birlikte kapanan AVM’lerin olacağını düşünmüyorum. Türkiye’deki ticaret enfl asyonun üstünde artıyor. Ciroda problem yaşanmıyor. Dövizdeki iniş çıkış perakendecinin kârlılığını etkiliyor” dedi. AVM’lerde sözleşmelerin 5 yıldan başladığına dikkat çeken Belgü, mevcut kira kontratlarının geçmişe yönelik değiştirmenin mümkün olmadığını söyledi. Düzenlemenin kademeli olarak yapılacağını belirten Belgü, bir kısmının hedge edileceğini, bir kısmının TL’ye döneceğini ve bir kısmının da şu anki döviz haliyle tutularak geçiş döneminin atlatılmasının doğru olacağını kaydetti. Kaynak: Hürriyet, Cumhuriyet, Dunya, Birleşik Markalar Derneği, Yeni Şafak, Tuik, Sputnik Haber